Καταγραφές Λόγου

… Μη σηκώνεις πιο ψηλά τη ματιά σου από μένα. Από μένα και τη μητέρα. Όταν είμαστε πολύ νέοι, μικροί, ψάχνουμε να δούμε την Πατρίδα, ποιά είναι, που. Έρχεται ώρα, σαν τώρα, που βρήκαμε την Πατρίδα, είμαστε εμείς η Πατρίδα, εγώ, η μητέρα σου, σεις που πάτε στα σύνορα της, το δρόμο της. Πήγαινε, παιδί μου, στο λόχο σου. Τα βόλια θα σε σεβασθούν.  Με την ευχή μου.

Στην Ελλάδα από τ’ αρχαία τα χρόνια, οι άνδρες όταν πηγαίνουν στον πόλεμο, και λούζονται και κτενίζονται και καθρεφτίζονται. Στον καθρέφτη του σπιτιού τους, της μάνας, της γενιάς τους.

Κώστας Τριανταφύλλου, Μανζικέρτ και άλλα 12 νέα διηγήματα

Από τη στιγμή που η δρομολογούμενη πρόσκαιρη ή μακροχρόνια επιστροφή μας στην πατρίδα άρχισε να οριοθετείται χρονικά, μάλλον εκκίνησε μέσα μου και μια εν πολλοίς ασυνείδητη διαδικασία επαναπροσέγγισης των βιωμάτων που σημάδεψαν τα χρόνια της ζωής μου/μας στην Κεντρική Ευρώπη. Πώς αλλιώς να δικαιολογήσω το ξαναζωντάνεμα έτσι ξαφνικά μνημών από τα χρόνια που πέρασα στις όχθες της Βαλτικής θάλασσας και του ποταμού Warnow; Πώς να ερμηνεύσω την επαναβίωση ως «ψευδαίσθησης» της ξηρότητας του δέρματος του προσώπου μου όταν ποδηλατούσα εννιά χιλιόμετρα ενάντια στη φορά του πρωϊνού παγωμένου ανέμου, αξημέρωτα, Φλεβάρη μήνα ή τον αναλογισμό των κόπων και των προσπαθειών για να σταθώ στα πόδια μου εκείνους τους πρώτους μήνες στις αφιλόξενες ακτές της Βαλτικής; Θυμήθηκα τη μάνα και την αδελφή μου να τρέχουν Δεκέμβρη μήνα να στήσουν μέσα στην παγωνιά ένα λειτουργικό σπίτι δίχως να ξέρουν λέξη γερμανικών σε ένα περιβάλλον όπου κατά κανόνα τότε, στην καλύτερη περίπτωση, μόνο σπαστά εγγλέζικα συναντούσες. Ξαναήλθα αντιμέτωπος με τα σχεδόν εχθρικά (ή μήπως εγώ τα προσλάμβανα έτσι) βλέμματα του νοσηλευτικού προσωπικού και κάποιων συναδέλφων του πρώτους μήνες της παρουσίας μου στην εργασιακή καθημερινότητα τους. Ξανάνιωσα το βάρος στο στήθος που εμφανιζόταν με σχεδόν καλβινιστική ακρίβεια γύρω στις τέσσερις τα απογεύματα της Κυριακής, εκτός και εάν ο Holger και η Sabine είχαν προγραμματίσει να δούμε μαζί κάποιο φιλμάκι το βράδυ, οπότε και «έσκαγε μύτη» λίγο πριν τις δέκα. Πώς αλλιώς να εξηγήσω την υγρασία στα μάτια μου όποτε θυμάμαι πόσο συμπιεσμένος ήταν ο χρόνος, καθώς ποδηλατούσα γοργά με κατεύθυνση τον κεντρικό σταθμό του Ρόστοκ όπου θα κατέφθανε η Έλενα ή καθώς έπαιρνα το δρόμο για το Lübeck και μετά για τη Λόντρα, για εκείνο το διαμερισματάκι σπιρτόκουτο; Και μετά ακολουθούσαν οι αποχαιρετισμοί και οι αποχωρισμοί σε αεροδρόμια και σιδηροδρομικούς σταθμούς… με τα δάκρυα να τρέχουν, αλλά κυρίως με εκείνο το αίσθημα πόνου στο πίσω τμήμα του φάρυγγα και το ερώτημα να κρέμεται πάνω από την άδεια αγκαλιά πώς θα καταφέρναμε να «τρέξουμε» τον καιρό έως την επόμενη συνάντηση, έως την επόμενη αγκαλιά…  Ξύπνησαν όμως και αναμνήσεις όμορφων στιγμών: Βαρκάδες στο ποτάμι και σιγομουρμούρισμα ασμάτων του Λοΐζου, θαλασσινά μπάνια των πέντε –δέκα λεπτών στη Βαλτική (δεν αντέχαμε παραπάνω…), μουσικές στις παραλίες της, γεύματα με ψάρι στο Warnemünde με το βλέμμα να χάνεται στο πράσινο δυο ματιών, σε πείσμα του θαλασσινού γαλάζιου που κυριαρχούσε στον ορίζοντα. Θυμήθηκα το Σάββα και τα μπλεξίματα του, αλλά και την ερευνητική δουλειά που στήσαμε από το πουθενά και σε πείσμα των δυσχερειών «μάς βγήκε», το «east side story» σκηνοθετημένο πάνω σε πλοίο στο λιμάνι του Stralsund, το ζύθο των γενναίων, την «κατάδυση» μου στις εμπειρίες σημαντικών ανθρώπων από τα σκοτεινά χρόνια της «Λαοκρατίας» στην Ανατολική Γερμανία, και κυρίως εκείνο το «αιώνιο» καλοκαιρινό φώς που κράταγε σχεδόν έως τα μεσάνυχτα και ξανάσκαγε μύτη πάλι πολύ πριν τις πέντε το πρωΐ… Μου μοιάζει η διαδικασία τούτη με κλείσιμο λογαριασμών που εκκρεμούσαν χρόνια τώρα, σκονισμένοι κάπου ανάμεσα στο αμόνι του ανηλεούς κυνηγιού της επιτυχίας, τη λαχτάρα της προκοπής, της φιλοδοξίας να καταφέρουμε στο τέλος να πούμε πως πήγαμε τις ιστορίες με τις οποίες καταπιαστήκαμε λίγο παρακάτω…

Εκείνους τους σκληρούς μήνες στα βόρεια της Ανατολικής Γερμανίας ένιωσα πέντε έξι φορές την ανάγκη να επικοινωνήσω μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου με κάποιους φίλους στην Ελλάδα. Να μοιραστώ σκέψεις και προβληματισμούς μαζί τους και ίσως -όπως σήμερα θεωρώ- να  διεκδικήσω μέσα από αυτή την επικοινωνία ψήγματα οικειότητας και ψυχικής άνεσης που τόσο μου έλειπαν… Πολλοί από του παραλήπτες μπήκαν στον πειρασμό να απαντήσουν στις σκέψεις μου και να πυροδοτήσουν έναν υποτυπώδη, αλλά ενδιαφέροντα διάλογο περί των θεμάτων που θίγονται στις επιστολές.  Ξαναδιάβασα τούτες τις μέρες τις σκέψεις εκείνες. Σε πολλά σημεία μού μοιάζουν παραληρηματικές, παιδαριώδεις, ασύνδετες και δίχως συνοχή. Σήμερα διαφωνώ σε πολλά από όσα με πάθος υποστήριζα τότε μέσα από εκείνες τις γραμμές. Έτσι όμως δεν οφείλουν να είναι άνθρωποι; Παθιασμένοι, εξελικτικοί, ίσως και με κάποιεις δόσεις «τρέλας», ειδικά όταν οι συνθήκες είναι εντόνως ψυχοπιεστικές, σαν και εκείνες που βίωσα στο Ρόστοκ πριν από περίπου μια δεκαετία. Πιστοποιούν επίσης το γνήσιο ενδιαφέρον μου για τις θεματικές που θίγω. Δεν εκφράζουν την ανάγκη μου απλώς να γράψω ή να πω κάτι, απλώς και μόνο για να δηλώσω παρών. Είναι κυρίως μαράζι, πάθος, πόνος, αγάπη, ζοχάδα σε πολλά σημεία… Ένιωσα την ανάγκη να τις δημοσιεύσω σε τούτο το ιστολόγιο, κυρίως με στόχο την αρχειοθέτηση τους, λόγω της απειλής να απωλεσθούν στη δίνη της λήθης και της αναλωσιμότητας των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Δημοσιεύω σήμερα τις επιστολές τούτες δίχως να τις έχω προηγουμένως λογοκρίνει. Κάποιες στιλιστικές βελτιώσεις που θεώρησα αναγκαίες, δεν μεταλλάσσουν επ᾽ ουδενί τα (μάλλον a priori κατακερματισμένα) νοήματα των κειμένων.   Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εκλεκτό φίλο Γιώργο Βλαντή για τον κόπο του να διορθώσει τις συνήθεις ορθογραφικές και συντακτικές αβλεψίες μου…

Άνοιγμα Αυλαίας

Ρόστοκ, 11.12.2004

 Καλησπέρα φίλε Δημήτρη,

εχθές μόλις μου έβαλαν τηλέφωνο και έτσι έχω από σήμερα πρόσβαση στο διαδίκτυο… Εδώ Ρόστοκ… Τα πράγματα κυλούν στην κλινική σχεδόν ικανοποιητικά. Στο κοινωνικό όμως επίπεδο πίκρα αβάσταχτη. Νιώθω πως είμαι στην άκρη της γης. Έλληνες δυστυχώς πουθενά. Οι ντόπιοι – όπως τους γνώρισα στην κλινική- φριχτά τυπικοί. Καμιά σχέση με τους Βαυαρούς. Τι άλλο να κάνω πέρα από υπομονή; Ευτυχώς έχουν στην κλινική την εντύπωση πως έχω έλθει σε αυτή τη φάση μόνον για δυο εβδομάδες, οπότε θα παραμείνω εδώ μόνο για αυτές τις εβδομάδες και μετά θα κατέλθω Ελλάδα παραμονές των Χριστουγέννων. Μετά την εόρτια περίοδο ξεκίνημα για το Βορρά τη δεύτερη μόλις μέρα του Γενάρη με το τραίνο των 02:30 για Αθήνα μιας και πετάω για Βερολίνο με Ολυμπιακή στις 10:00. Συνεπώς κ. Δημήτρη μας θα τα πούμε εν Πάτραις!

Ευχαριστώ για όλα

ΠΑ

Γραμμές του Μάρτη

Ρόστοκ, 19.03.2005

 Αγαπητοί φίλοι καλημέρα, πέρα ως πέρα!

Ομολογώ πως αποκλεισμένος εδώ στους περιορισμένους ορίζοντες της Βαλτικής δεν έχω και πολύ χρόνο τις καθημερινές για να ασχολούμαι με το τι συμβαίνει εν Ελλάδι. Σήμερα όμως Σάββατο όντας διάβασα στο www.skairadio.gr τα εξόχως ενδιαφέροντα περί των αλληλοκαταγγελόμενων ιερέων, ιεραρχών, πιστών κλπ κλπ κλπ… Και φυσικά τα παράπονο του Ορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων για τη μη επίσκεψη της Μαριέττας Γιαννάκου στο Ορθόδοξο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Φοβήθηκε μάλλον η υπουργός το πολιτικό κόστος;… Ή μήπως «λερωθεί»;…

Αξίζει νομίζω να επισημάνω τα παρακάτω  δύο σημεία:

1- Μετά τα κατορθώματα των εν Ελλάδι και εν Ιεροσολύμοις ιεραρχών εκμεταλλεύθηκε τη συγκυρία η Παλαιστινική Αρχή για να εκφράσει  τη δυσφορία του παλαιστινιακού Ορθόδοξου πληρώματος για τα τεκταινόμενα στο χώρο της Ορθόδοξης εκκλησίας στους Αγίους Τόπους και να αμφισβητήσει ευθέως το ρόλο του Πατριαρχείου εντός του πλαισίου της Ορθοδόξου Παλαιστινικής κοινότητος. Ναι! Καλά διαβάσατε: Υπάρχει Ορθόδοξη Παλαιστινιακή κοινότητα, η οποία μάλιστα συνιστά τη συντριπτική μερίδα των πιστών του Ορθοδόξου Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων… και ας  την ξεχνάει στα μηνύματα του ο Πατριάρχης… και ας πουλάει κτήματα του Πατριαρχείου στους Ισραηλινούς…

2- Ο μοναδικός που δημοσία «φώναξε» “basta” στους «ανίερους» διαξιφισμούς (sic)… είναι ο διοικητικώς εξαρτημένος από το Νομάρχη Κωνσταντινουπόλεως Τούρκος κατά την ταυτότητα (για να τονίζουν δήθεν τη διαφορετικότητα κάποιοι στο πρόσφατο παρελθόν οργάνωσαν ολόκληρες εκστρατείες για τις ταυτότητες…δίχως τούτο να δικαιώνει τη στάση στο συγκεκριμένο θέμα του  «καλβινιστή» τέως πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη) Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος… καταδεικνύοντας για μια ακόμα φορά τα αυτονόητα. Βάσει των ανωτέρω δυο αγαπημένα μου τσιτάτα:

Α- «Την ελληνική ταυτότητα την ορίζει η σοφία της ποίησης και όχι η αποδεικτική της ιστορίας. Ο τρόπος της παραίτησης, της άοπλης μέθεξης. Της εκούσιας απώλειας που είναι πάντα εύρεση. Αυτό που ήταν πάντοτε η αποφατική Ελλάδα» (Χρήστος Γιανναράς)

 Β-«Πολιτισμός τῶν Ἑλλήνων. Καμμιά λατρεία τῆς δύναμης. Τό χρονικό ἦταν μονάχα μιά γέφυρα. Στίς ψυχικές καταστάσεις δέν ζητοῦσαν τήν ἔντασι, ἀλλά τήν καθαρότητα» (Simone Weil).

 Εάν κάποιος δεν βιώσει στο πετσί του τί ακριβώς σημαίνει η προτεσταντική προσέγγιση του βίου, τι πάει να πει δηλαδή να μετράς –δίχως μια στιγμιαία έστω αποστασιοποίηση από τη γραμμή σου- κάθε βήμα σου, κάθε λόγο σου, κάθε σιωπή σου, κάθε σταγόνα νερού ή ποτού που κερνάς ή σου προσφέρεται, κάθε ακτίδα του ήλιου, κάθε μπουκιά δικιά σου ή των άλλων με αγχώδεις προσθαφαιρέσεις μην τυχόν και χάσεις μια σταλιά από την εν δυνάμει μεγιστοποίηση του ατομικού κέρδους σου, τα παραπάνω θα του ακούγονται μάλλον παράταιρα.  Είναι τούτα τα έτη φωτός που  χωρίζουν το «εδώ μου» από εκείνες της οριακές συμπεριφορές, τις  συχνά απαλλαγμένες από κάθε σκοπιμότητα που συναντάς στη Κεφαλονιά ή στην Κρήτη: Ο συνδαιτυμόνας  σου στο παραθαλασσιο ταβερνάκι φλερτάρει διαρκώς με τις ακραίες επιλογές να αναλάβει τα έξοδα του γεύματος ως οικοδεσπότης  ή να σου «φέρει το τραπέζι στο κεφάλι» εάν προκληθεί έστω και κατ’ ελάχιστο… Οι ενδιάμεσες λύσεις που ίσως επιβάλλονται από τη λογική της μεγιστοποίησης του κέρδους και τη σκοπιμότητα απλώς δεν «λειτουργούν μέσα του»… Καθαρότητα είναι αυτό ή απλώς δε μένει ούτε ίχνος ορθολογισμού στις υψηλές θερμοκρασίες αυτού του σιδηρουργείου των πυρωμένων συναισθημάτων;…

 Πολλή καλημέρα σας. Απολαύστε το ξεμύτισμα της άνοιξης… Πλούσια τα ελέη της Μεσογείου…

 Καλό Σαββατοκύριακο.

ΠΑ

Σκέψεις στο ξεμύτισμα της Άνοιξης

Ρόστοκ, 10.04.2005

 Αγαπητοί φίλοι,

Με συγκίνησε ο θάνατος του Γρηγόρη Μπιθικώτση.

«Έχεις μάτια το φεγγάρι

Και είν΄ η νύχτα σπιτικό σου,

μα απ’ αυτά που μου ‘χεις πάρει

τίποτα δεν είν’ δικό σου…

Έχεις δάκρυα την αγάπη

Με φωτιά και με μαχαίρι

κ’ έχεις για κρασί φαρμάκι

και το χωρισμό στο χέρι…»

«Έσβυσε το κερί Μαρία…»

Για εκείνο το «άνοιξα στον κήπο σου πηγάδι να ποτίζεις τα πουλιά» που μετέδιδε η ΕΡΑ εκεί στις οκτώ π.μ. πριν απο καμιά δεκαριά χρόνια έχω «φάει» κάποιες απουσίες πρώτων ωρών στο σχολείο…

Τη φωνή και την ερμηνεία του Καζαντζίδη δεν ήμουν και δεν είμαι σε θέση ακόμα να τις εκτιμήσω και να τις νιώσω. Ο Μπιθικώτσης έκανε και κάνει όμως πάντα το συναίσθημα μου να πάλλεται… Ίσως γιατί ακολούθησε πιο πιστά από τον Στέλιο τη «λακωνική», λιτή οδό του Μάρκου Βαμβακάρη και του ελλαδικού ρεμπέτικου. Όσοι δεν κατανοούν τι εννοώ, ας ακούσουν σήμερα ζωντανά ή από δισκάκια τον Βαγγέλη Κορακάκη

 https://www.youtube.com/watch?v=fAJkXGUNVVc

 ΠΡΩΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ

 https://www.youtube.com/watch?v=JIJ5SA1RAXQ

ΜΑΝΑ ΠΟΥ ΖΩ

 Ας είναι… Μια βαθιά υπόκλιση και καλό κατευόδιο..

 «Ένα πλοίον ταξιδεύον με υπέροχον καιρόν

αιφνιδίως εξοκείλει ανοιχτά των Αζορών.

 Κι ένας νέος με μιαν νέα, ωραιότατα παιδιά

φθάνουν κολυμβών γενναίως εις πλησίον αμμουδιά.

 Ζώντας βίον πρωτογόνου και ο νέος με την κόρη

κοίταζαν και κάπου κάπου εάν έρχεται βαπόρι.

 Αλλά φθάσαντος χειμώνος και μη φθάνοντος βαπόρι

απεβίωσεν ο νέος και απέθανεν η κόρη.

 Αργότερα αργότερα πλησίασαν δυο κότερα

ήρθε κι ένα βαπόρι ματαίως ψάχνον για να βρει

ματαίως ψάχνον για να βρει τον νέον και την κόρη.

 Κατηραμένη νήσος, νήσος των Αζορών,

που καταστρέφεις νέους και θάπτεις των κορών.

 Να πέσει τιμωρία από τον ουρανόν

να λείψεις απ’ τους χάρτας και των ωκεανών»…

 Καλή Κυριακή παίδες! Εύχομαι να σας συνοδεύουν τα αρώματα της φωνής του Μπιθικώτση έως που να πέσει η αυλαία…

 ΠΑ

Μέρες του Απρίλη

 Ρόστοκ, 17.04.2005

 Αγαπητοί φίλοι,

Μετά την ανάγνωση των κυριακάτικων φύλλων της Ελευθεροτυπίας και της Καθημερινής σάς στέλνω δύο άρθρα από τη σημερινή Καθημερινή:

1) Το πρώτο είναι του Αντώνη Καρκαγιάννη και αφορά τη γενοκτονία των Αρμενίων… Μην αμελήσετε να το διαβάσετε. Η Monde Diplomatique ασχολείται αυτό το μήνα διεξοδικά με το συγκεκριμένο θέμα:

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_182508_17/04/2005_140944

 2) Το δεύτερο είναι του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά για τις δυο εκκλησίες (Καθολική και Ορθόδοξη), το οποίο προσπαθεί να ερμηνεύσει την αισθητική της εξόδιας ακολουθίας του Πάπα, αλλά και την πρόκληση σχετικά με την Ουνία. Είναι αρκετά διαφωτιστικό νομίζω. Είχα ευτυχώς την τύχη στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Πατρών να διδαχθώ τα εγκύκλια θεολογικά γράμματα μέσα από την ευρεία ματιά ενός διακριτικού ανθρώπου με σπουδές κοινωνιολογίας και θεολογίας στη Βοστώνη των πρώτων δεκαετίων μετά το μεγάλο πόλεμο.

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_182613_17/04/2005_140953

3) Και ένα σχόλιο για όσα φαίνεται να έπαθε ο Πέτρος Μολυβιάτης στην Άγκυρα. Φαινεται πως ο υπουργός των Εξωτερικών έχει ξεμείνει απο δυνάμεις, λόγω της κλονισμένης υγείας του, και «παρακαλάει» τον πρωθυπουργό να τον απαλλάξει από τα καθήκοντα του.

 Σε μια εκδήλωση διαλόγου για τα Ελληνοτουρκικά θέματα στην Πάτρα προ ενός έτους άκουσα τον τέως υφυπουργό των Εξωτερικών Ανδρέα Ζαΐμη να αναφέρει ότι σε μια συνάντηση του με τον Τούρκο ομόλογο του στα τέλη της δεκαετίας του 1970 Γιλμάζ διαπίστωσε πως οι Τούρκοι αξιωματούχοι πριν συναντήσουν κάποιον ομόλογο τους μελετούν την οικογενειακή και προσωπική διαδρομή του. Ανέφερε λοιπόν ο Γιλμάζ τότε στον Ζαΐμη για τους προγόνους του που ήταν πρόκριτοι της Αχαΐας με πρωταγωνιστικό ρόλο στην επανάσταση του 1821. Μίλησε επίσης για τον πρόγονο του τον Αλέξανδρο Ζαΐμη που ως πρωθυπουργός απέρριψε την πρόταση της Αντάντ για είσοδο της Ελλάδος στον πόλεμο με αντάλλαγμα την Κύπρο. Γιατί τα σημειώνω όλα τούτα; Ο Πέτρος Μολυβιάτης δεν είναι τυχαίος διπλωμάτης. Όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής «ζήτησε» κατά τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης από τους Αβέρωφ και Ράλλη, δηλαδή τους υπουργούς Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών να του προτείνουν για σύμβουλο του τον καλύτερο διπλωμάτη των υπουργειών τους, του πρότειναν τον Πέτρο Μολυβιάτη. Κατά συνέπεια ότι συνέβη προχθές δεν οφείλεται μάλλον σε ανεπάρκεια του Μολυβιάτη, αλλά μάλλον σε άνωθεν εντολές… Οι Τούρκοι που μελετούν πολύ καλά τους συνομιλητές τους «χρωστούσαν» αυτή την προσβολή στο Μολυβιάτη για δύο τουλάχιστον λόγους:

 Α) Για τη συμβολή του στον αγώνα της ΕΟΚΑ: Συνεργασία με μυστικές ομάδες Κυπρίων με σκοπό τη μεταφορά έκτακτου ταχυδρομείου από Ελλάδα  σε Κύπρο και αντιστρόφως.

B) Για το μαραθώνιο των διαβουλεύσεων στην Ελβετία πριν από ένα χρόνο που επέτρεψε στην Ελληνική πλευρά (Ελλαδική και Κυπριακή) να απορρίψει το σχέδιο Άναν δίχως αβάσταχτες συνέπειες. Οι Έλληνες δεν υπέγραψαν στην Ελβετία και μετά διακαιώθηκαν πανηγυρικά από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Με πρωτοβουλία Μολυβιάτη κατά την επίσημη τελετή ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των συνομιλιών η Ελλαδική πλευρά δεν χαιρέτησε την Τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία, για να καταδείξει πως δεν αναγνωρίζει διεθνή υπόσταση στο ψευδοκράτος. Αυτός είναι ο Πέτρος Μολυβιάτης, παίδες… Σταθερός βηματισμός, διπλωματική επάρκεια, συνείδηση ιστορικότητας σε κάθε βήμα του…

 Του το χρώσταγαν οι Τούρκοι!

 Χαίρομαι ιδιαίτερα για τα σχόλια που λαμβάνω από κάποιους από εσάς…

 Καλημέρα

 ΠΑ

 Δύναμη του ήχου. Δύναμη του φωτός…

14.05.2005

Χριστός ανέστη φίλτατοι!

Αναρωτήθηκα τις μέρες που ήμουν στην Πάτρα για ποιο λόγο νιώθω την ανάγκη τις ήσυχες μέρες του Σαββατοκύριακου να μοιράζομαι κάποιες σκέψεις μου μαζί σας… Κατέληξα πως μάλλον είναι η απόγνωση που οδηγεί τα δάκτυλα μου στο πληκτρολόγιο… Δυστυχώς το «πακέτο διακοπών» που διάλεξα έχει πολλή μοναξιά… Αλλά έτσι είναι η ζωή! Οι αποφάσεις εμπεριέχουν κινδύνους, ρίσκα και συνέπειες!

«Εγώ μάγκας φαινόμουνα να γίνω από μικράκι

Κατάλαβα τα έμορφα και έμαθα μπουζουκάκι…»

 Eραστής του τρίχορδου μπουζουκιού. Φανατικός της αμεσότητας του ήχου και του στίχου, δίχως πολλά φτιασίδια… Η λάμψη και το φως των συναισθημάτων αρκούσαν για να επιτευχθεί η μέθεξη…

 «Θα σαλτάρω θα σαλτάρω

τη ρεζέρβα να τους πάρω…»

 Αγαπητοί φίλοι όπως πληροφορήθηκα ο Μιχάλης Γενίτσαρης σάλταρε για την αντίπερα όχθη την εβδομάδα που μας πέρασε… Θα μας στέλνει όμως απλόχερα πάντα τις μελωδίες και τους ήχους του…

 H μουσική του «θα βγει από τον φεγγίτη για να απλωθεί στο μαγεμένο σπίτι…», όπως έγραψε ο Διονύσης Σαββόπουλος στο τραγούδι που εκτέλεσε μαζί με τον Γενίτσαρη στο δίσκο «μη πετάξεις τίποτα»…

«Κάνε τα χείλη σου γυαλί

Και γέμισε τα πιο πολύ

Για να ρουφήξω

απόσταγμα από φιλιά

μες στη δική σου αγκαλιά

να πιω και ας ξεψυχήσω»

Ήταν και ο Γενίτσαρης ένας από τους μαστόρους  που «κέντησαν» την ομορφιά της ζωής τραγουδώντας τον πόνο. Μίλησε για θάνατο και βάσανα καταφάσκοντας την όντως ζωή!

 Απολαύστε το φως του Μάη εκεί στην νοτιοανατολική άκρη της Ευρώπης… Σε αυτό «τον κόσμο τον μικρό τον μέγα»… Ξεχάστε του νάνους όπου και εάν βρίσκονται… στην Ιερουσαλήμ, στην Αθήνα, στη «ζούγκλα», στη βουλή ή όπου αλλού… Αναζητήστε την αόριστη Ελλάδα της δημιουργίας που ως μηδέν έχουσα και τα πάντα κατέχουσα πορεύεται σφίγγοντας τα δόντια… Στην Πόλη (ως αρχετυπική τροχιά θυσίας και φωτός) και σε κάθε πόλη και χώρα που τρεμοσβήνει ακόμα το φως και η αρχοντιά της ψυχής μας…

 Πολλούς Χαιρετισμούς

 ΠΑ

Ποτ πουρί…

Ρόστοκ, 03.06.2007

 Αγαπητοί φίλοι,

Κατά τη διάρκεια μιας «σαββατοβραδιάτικης» εφημερίας, ήσυχης σχετικώς, αλλά και με τα αστεία και απρόοπτα της, είχα λίγο χρόνο να διαβάσω το φύλλο της σημερινής Καθημερινής… Σας προτείνω δύο άρθρα: Το πρώτο είναι του πρώην υπουργού Ανδρέα Ανδριανόπουλου και το δεύτερο του καθηγητη Χρήστου Γιανναρά.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_03/06/2007_229267

Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον το κείμενο του Ανδρέα Ανδριανόπουλου… Κοσμοπολίτης, γόνος σημαντικότατης αστικής οικογένειας του Πειραιά, πορφυρογέννητος, βίωσε τη δόξα από τα σπάργανα του, όταν τα αλαλάζοντα πλήθη επευφημούσαν τον πατέρα του στην κόκκινη αρένα του γηπέδου «Καραϊσκάκη».   Δεν έχει ανάγκη από χειροκροτητές και δεν αναζήτησε ποτέ εναγωνίως την εύνοια των δημοσκοπήσεων. Αρέσκεται στο ρόλο του  νεοφιλελεύθερου διαφωτιστή των ιθαγενών. Για τούτο ακριβώς το λόγο δε δίστασε να μεταπηδήσει από τη Νέα Δημοκρατία στο ΠαΣοΚ του Γιώργου Παπανδρέου, ακόμα και να παραβιάσει το σύνταγμα και τους νόμους για να αναγκαστεί τελικά σε παραίτηση από το βουλευτικό αξίωμα. Ταξιδεύαμε μαζί κάποια Χριστούγεννα από Φρανκφούρτη για Ελλάδα και εκεί κατάλαβα πόσο κοσμοπολίτης είναι. Στη συμπεριφορά και στον «αέρα» εννοώ. Δεν αναφέρομαι στις πολιτικές και ιδεολογικές τοποθετήσεις του… Αν ρίξετε μια ματιά στο άρθρο του θα διαπιστώσετε εύκολα ότι αυτό περιέχει μία και μοναδική θέση… τα υπόλοιπα είναι λεπτή ειρωνεία και διακριτική χλεύη.  Η θέση αφορά την προσέγγιση της σύγκρουσης κορυφής στην Τουρκία ως αγώνα για την ανακατανομή του πλούτου…

“Το κεμαλικό καθεστώς, κάτω από την επίφαση της διάσωσης του κοσμικού κράτους, επιχειρεί να διατηρήσει αλώβητη μια αδυσώπητη φεουδαρχική κοινωνική τάξη πραγμάτων, που με την ιστορική της ακινησία συντηρεί τα προνόμια μιας συγκροτημένης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ελίτ. Καταδικάζοντας έτσι τον υπόλοιπο πληθυσμό στη μιζέρια και τη δυστυχία. Το μήνυμα του Ερντογάν είναι διάγγελμα αλλαγής και κοινωνικής απελευθέρωσης. Κάτι που οι στρατηγοί θέλουν με κάθε τρόπο να καταπνίξουν”.

Έγραφε προ ημερών το γερμανικό περιοδικό για την πολιτική κουλτούρα “CICERO” σχετικά την αναγέννηση της συντηρητικής σκέψης και πράξης. Σημείωνε ότι σήμερα οι Νεοφιλελεύθεροι βρίσκονται πιο κοντά στην Αριστερά από ό, τι στη συντηρητική σκέψη, μιας και μάχονται κυρίως για την κατανομή ή ανακατανομή του χρήματος και των οικονομικών πόρων, ενώ οι συντηρητικοί πασχίζουν να ανακόψουν την αλλοτρίωση του ανθρώπου από το ανηλεές κυνήγι του κέρδους. Γράφει ο Ανδριανόπουλος περί αλλαγής και κοινωνικής απελευθέρωσης… Λες και ακούω να μιλάει ο Αριστερός Μιχάλης Ράπτης, ο Πάμπλο του αντιαποικιακού αγώνα της Αλγερίας, ή ο Τρότσκι ή ο Φιντέλ Κάστρο… Τρελλαθήκαμε εντελώς;

Ο κ. Ανδριανόπουλος θεωρεί αδιανόητη την υπόθεση εργασίας πως η πολυεθνοτική Οθωμανική αυτοκρατορία θα μπορούσε να επιβιώσει και να περιέλθει στα χέρια των Χριστιανών/Ρωμιών κάποια στιγμή (όχι των Ελλήνων). Αν διάβαζε λιγάκι Ίωνα Δραγούμη και Περικλή Γιαννόπουλο ίσως υποψιαζόταν κάτι. Εάν έβλεπε την πορεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ίσως αντιλαμβανόταν κάτι. Εάν έστρεφε το βλέμμα του στις ΗΠΑ ή στην Ευρωπαϊκή Ένωση ίσως ψηλαφούσε την ύπαρξη κάποιας έννοιας του «ιερού», που είναι σε θέση να υπερκεράσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις που δημιουργεί η εθνοτική διαφορετικότητα. Το «ιερό» για τους Αμερικανούς είναι η επαγγελματική επιτυχία και το χρήμα. Το «ιερό» για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι το τέλος των πολέμων στην ήπειρο μας, η δημοκρατία και η οικονομική ανάπτυξη, όπως κάποτε για τους Γιουγκοσλάβους ήταν το «ιερό» η αυτοδιαχείριση και ο σοσιαλισμός. Ας μην μας διαφεύγει πως η Ελληνική επανάσταση ήταν κάτι σαν την εξέγερση των Κροατών ενάντια στην πολυεθνική Γιουγκοσλαβία…Μόνο που ελέω Ελευθερίου Βενιζέλου, της κοντόφθαλμης αστικής τάξης των Αθηνών και του σκληρού ανταγωνισμού της με το άλλο εθνικό κέντρο εκείνης της εποχής, το Φανάρι και το Πέραν της Πόλεως, καταλήξαμε τελικά με τη γενοκτονία και τον εκπατρισμό των Ρωμιών της Μικρασίας, του Πόντου και της Βαλκανικής ενδοχώρας στη θέση των Σέρβων. Το παιχνίδι συνεχίζεται σήμερα στην Κύπρο και στα Ιεροσόλυμα… Βιαζόμαστε να ζήσουμε ως «κανονικοί» Ευρωπαίοι με τις business μας και μόνον…

Κάτι λείπει από αυτό το κράτος ή κρατίδιο στα νότια της Βαλκανικής… Δεν είναι δυνατό να υπάρχει αυτή η έντονη οικογενειοκρατία και ενδημική ανικανότητα… Ζούμε σε ένα γεωγραφικό χώρο με παράδοση στην κοινωνική κινητικότητα. Ας αναλογιστούμε πόσες δυναστείες βρέθηκαν στο θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως κατά τα χρόνια του Βυζαντίου και πόσο διαφορετικές καταγωγές είχαν. Κάτι λείπει σήμερα… Δεν μπορεί ο Σαρκοζί στη Γαλλία να παλεύει να φέρει τα πάνω κάτω… Να παλεύει σαν σκυλί για να πετύχει τις αλλαγές… Και ο δικός μας Κώστας Καραμανλής να εγκλωβίζεται σε ένα χαλαρό management των υπουργών του και να βιάζεται να κλείσει κακήν κακώς τα Ελληνοτουρκικά θέματα. Αμάν πια με το ενδιαφέρον των Ελληνικών ηγεσιών για τα τα Ελληνοτουρκικά…  Μήπως αξίζει να ρίξουμε μια ματιά και στο σημερινό άρθρο του Χρήστου Γιανναρά;

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_03/06/2007_229272

Φιλιά πολλά και μην απελπίζεστε. «H πατρίδα σήμερα χρειάζεται περισσότερο σπονδυλικές στήλες και λιγότερο μυαλά» (Χρίστος Γούδης)… Είναι εποχή άμυνας και αντίστασης στην αλλοτρίωση… Όταν περάσει η «μπόρα» και που δε θα πάμε μαζί.. Μας το έταξε πριν από κάποια χρόνια ο Κώστας Καραμανλής, όταν για παράδειγμα πέταγε στον κάλαθο των αχρήστων το «πονηρά αντιλειτουργικό» σχέδιο Ανάν και όταν τασσόταν ενάντια στην απάλειψη από τις ταυτότητες ένα από τα καίρια στοιχεία της ετερότητας του Γένους μας… Αλλά μετά από αυτά… Μόνο συμβιβασμοί και νέρωμα του κρασιού…

Καλή εβδομάδα φίλτατοι!

ΠΑ

Θερινός ρεμβασμός

Ρόστοκ, 21.06.2005

 Αγαπητοί φίλοι,

κάποιοι από εσάς ανησύχησαν γιατί δε σας ενόχλησα τα τελευταία Σαββατοκύριακα… Ούτε το ερχόμενο θα σας ενοχλήσω, διότι θα έχω «επισκέψεις» και θα την «κάνω» για  μια λουτρόπολη… Ταξιδάκι αναψυχής πέρα από το χρόνο και τον τόπο της σύμβασης… Και ίσως και μπανάκι στις παραλίες της Βαλτικής…

Σας γράφω σχετικά με κάτι που διάβασα και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας:

Σημειώνει το 1972 ο Ελύτης στις «θαλασσινές πέτρες του Νικολάου»: «Πραγματικά, μια μεγάλη αλληλεγγύη αναπτύσσεται ανάμεσα στα φυσικά στοιχεία και στις δημιουργικές δυνάμεις των ανθρώπων αυτού του τόπου. Τα δέντρα, οι θάλασσες, τα βράχια συμμετέχουν στην κίνηση της σμίλης ή του χρωστήρα και το αντικείμενο που αναδύεται στο τέλος από τη συνεργασία αυτή, όσες αφαιρέσεις και εάν έχει υποστεί αποκαθιστά το φως αυτούσιο, και όχι απλώς το αποδίδει, όπως έγινε με τη Δυτική τέχνη που επί αιώνες παριχαρακώθηκε με αυτάρκεια μέσα στα ποικίλα ευρήματα της λεγόμενης “οφθαλμαπάτης”».

Στο ίδιο πλαίσιο της αποκατάστασης του φωτός αυτουσίου κινείται και το κάτωθι σχόλιο του Τσαρούχη στην «αναστάσιμη συνομιλία» [με τον Ματθαίο Μουντέ] του 1980: «Όλοι οι ασκημομούρηδες -για τους ανόητους- βυζαντινοί Άγιοι, για μένα έχουν συλλάβει το πολυτιμότερο, παραμελώντας περιττές λεπτομέρειες, που μόνο η έκφραση “αστραπή της Θεότητος” αποδίδει»…

Κλείνω με μια προτροπή του Μάνου Χατζιδάκι: «Πρέπει να να ξεχωρίζετε το αληθινό από το κατασκευασμένο…».

Αυτά και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε… Καλό κουράγιο φίλτατοι… Η σκέψη μου συντροφεύει όλους σας!

ΠΑ

“Οι εποχές έχουν αλλάξει. Μάταια θα αναζητούσε ο Υπερίων στα ποδοσφαιρικά γήπεδα έναν Πίνδαρο, που θα του απαιτούσε ο λαός ή έστω θα του επέτρεπε να ψάλει τα επινίκια. H κυριαρχία των ποιητών δεν εκδηλώνεται πια στη δημόσια αγορά και στα στάδια. Οι ποιητές, στις μέρες μας, είναι βασιλιάδες σ’ ένα βασίλειο χωρίς λαό. Είναι άρχοντες της μοναξιάς, και αν τύχει, για μια στιγμή, να κυριαρχήσουν σ’ ευρύτερους κύκλους, το φαινόμενο είναι απατηλό. Αυτοί οι ευρύτεροι κύκλοι χρησιμοποιούν παροδικά τον ποιητή, χωρίς να τον έχουν καν διαβάσει, ως όργανο ή σύμβολο αλλότριων πραγμάτων…”

Παναγιώτης Κανελλόπουλος

Act I

“I shan’t do anything for the next weeks but swim and lie on the beach till I begin to feel human again…”

Tennessee Williams, Letters, Volume 1

Act II

“For (…) years, swimming had been a sort of refuge, and he turned to it as one man to music or another to drink. There was a point when he would resolutely stop thinking and go to the (…) coast for a week to wash his mind in the water.”

F. Scott Fitzgerald, The Swimmers

Act III

“To be embraced by and sustained by the light green water was less a pleasure, it seemed, than the resumption of a natural condition.”

John Cheever, The Swimmer

Act IV

“…if we see ‘the Aegean flower with corpses’
it will be with those who tried to catch the big ship by swimming after it…”

George Seferis, In the manner of G.S.

Patras old photos-Πάτρα,φωτογραφίες από τα περασμένα χρόνια, Γιώργος Παναγιωτόπουλος

Μαρκάτο 1968… Σημείο συνάντησης της αστικής Πάτρας με την Αχαϊκή ενδοχώρα. Το πρωί, αμάλγαμα από μυρωδιές τυριών, νωπών κρεάτων, δερμάτων ακατέργαστων προς πώληση (όποιος έχει νιώσει τη σκληρή μυρωδιά τους ξέρει…) αλλά και επεξεργασμένων στα χέρια τσαγκάρηδων. Το βράδυ, μυρωδιά φρεσκοτυπωμένου χαρτιού από τα εκτυπωτήρια της “Πελοποννήσου” και της “Γνώμης”. Τη μέρα, διαλάληση πραμάτειας, βελάσματα αμνών πάνω σε καρότσες αγροτικών οχημάτων, κρότοι θρυμματισμού πιάτων στην άσφαλτο και στα πεζοδρόμια την ώρα της πρώτης Ανάστασης το Μέγα Σάββατο, οι ήχοι του ρολογιού της Παντάνασσας να ορίζουν το χρόνο που κυλάει μέσα από τα χέρια μας… Αλισβερίσι γεύσεων πατσά και λευκού κρασιού σε λαϊκά μαγέρικα, αλλά και μπακαλιάρου “σούσι” με λαδολέμονο και πιπέρι συνοδευόμενου από ούζο σε καφενεία…  Το απομεσήμερο σιγοτραγούδισμα δημοτικών και λαϊκών ασμάτων. Η ακατανίκητη ασφάλεια που πρόσφερε το κράτημα του χεριού της μάνας ή του πατέρα. Αισθητικές γεωγραφικές συντεταγμένες της παιδικής ηλικίας και της πρώτης νιότης… Πως γίνεται μια απλή φωτογραφία να πυροδοτεί ανακληση τέτοιας αλληλουχίας ερεθισμάτων με αναφορές σε τόσες αισθήσεις; Μνήμη ρουφιάνα…

Άραγε βρισκόμαστε στις απαρχές νέου Μεσαίωνα; Ο Θεός πρωτοσέλιδος στις εφημερίδες και στα παράθυρα της τηλεόρασης! Ο Θεός του Τζόρτζ Μπους, που τον ξανάβγαλε Πρόεδρο. Ο Θεός του Μπιν Λάντεν, που τον στηρίζει. Ο Θεός του Χριστόδουλου, που συμπαθεί τον Μπουτιλιόνε και απεχθάνεται τους ομοφιλόφιλους.

Η επιστροφή του Θεού;

Μα ποιου Θεού; Ο Θεός των Μυστικών και των Πατέρων, ο κρύφιος, ο ασύλληπτος από τον ανθρώπινο νου, δεν θα μπορούσε να γίνει πρωτοσέλιδο.

Δεν μιλάμε λοιπόν για το Θεό αλλά για τους προφήτες του. Τους “αποκλειστικούς αντιπροσώπους”. Φανατικούς, πουριτανούς, μισάνθρωπους, νάρκισσους, εξουσιαστές, δυνάστες. Αυτούς τους θεολογούντες, θεοφοβούμενους και αθεόφοβους- που πουλάνε Θεό και δεν έχουν το Θεό τους.

Όσο περισσότερο γίνεται ο Θεός πρωτοσέλιδος, τόσο λιγότερο υπάρχει στη ζωή μας…

04.11.2004

Νίκος Δήμου, Ασκήσεις Ελευθερίας, Εκδόσεις Τυπωθήτω