Γιατί κολλήσαμε πάνω στα ριάλιτι;
Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΒΕΡΓΑΝΕΛΑΚΗ
Greece’s Next Top Model. Big Brother. The Bachelor. Mέσα σε μια εβδομάδα, την περασμένη, τρεις τελικοί! Πολύ μεγάλα νούμερα τηλεθέασης. Και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ένας ανελέητος πανικός. Μήνες τώρα. Οχι απλώς την ώρα των τελικών… Ενα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας (αυτή είναι η πραγματικότητα…) έχει κολλήσει σαν βδέλλα πάνω στα ριάλιτι.
Tα πανελλήνιας εμβέλειας κανάλια έχτισαν τις ζώνες υψηλής τηλεθέασης αποκλειστικά πάνω σε τέτοια «παιχνίδια». Στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης δεκάδες γκρουπάκια, με απίστευτα μεγάλα νούμερα συμμετοχών, καταιγισμό
ποσταρισμάτων και ακραίες “κοκορομαχίες”.
Τα ερωτήματα:
-Πώς εξηγείτε την εμμονική ταύτιση του κοινού με τέτοιου είδους ριάλιτι;
-Είναι σημάδι κατάπτωσης; Ή απλώς πολύς κόσμος επιλέγει να περνάει
την ώρα του με πολύ χαλαρό στυλ;
-Πώς ερμηνεύετε την πρεμούρα των καναλιών να επιλέγουν μανιωδώς τέτοια “παιχνίδια”;
“Είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας”
«Οι εκπομπές που περιγράφονται με τον όρο «ριάλιτι» δεν αποτελούν κάτι εντελώς καινούργιο. Μάλλον συνιστούν μοντέρνα εκδοχή της ρωμαϊκής
αρένας, δίχως πια ο νικητής να βασίζεται κυρίως στη σωματική ρώμη του.
Τέτοια θεάματα αναφέρονται με έναν τρόπο αδιαμεσολάβητο σε ορμέμφυτες, ενστικτώδεις ανάγκες, όπως η ανάγκη για τροφή/νερό/χρήμα, για δύναμη/επιβολή/επιτυχία και σεξουαλική ικανοποίηση. Η σύγχρονη εκδοχή
τους μπολιάζεται με το ενδιαφέρον στοιχείο της πολύ εύκολης ταύτισης του θεατή με τους «ήρωες της αρένας» μιας και αυτοί είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας που πασχίζουν να ξεφύγουν από μια καθημερινότητα
που θεωρούν πως δεν τους χωράει. Πασχίζουν δηλαδή να κάνουν πραγματικότητα αυτό που πιθανόν ο θεατής ρητά ή άρρητα προσδοκά: να καταφέρει αιφνιδιαστικά και άκοπα να ξεπηδήσει πάνω από τη γκρίζα καθημερινότητα. Αν στην εξίσωση συμπεριληφθούν και ο αβυσσαλέος αγώνας των καναλιών για υψηλή τηλεθέαση, η ευρεία διάδοση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και το ψυχοπιεστικό πλαίσιο της πανδημίας, φτάνουμε αβίαστα στη μεγάλη επιτυχία των θεαμάτων αυτών».
* Ο Δρ. Πάνος Αλεξόπουλος είναι επίκουρος καθηγητής Ψυχιατρικής
του Πανεπιστημίου Πατρών
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, 22 Δεκεμβρίου 2020