Καταγραφές Λόγου

Τούτες τις μέρες που εξελίσσεται μια πολύ δύσκολη παρτίδα Ευρωπαϊκού, οικονομικοδιπλωματικού πόκερ για παίκτες με γερά, ατσαλένια νεύρα, εντείνεται ο φανατισμός ανθρώπων με κάμποσες δεκαετίες εκπαίδευσης πίσω τους, ανθρώπων της “φωτεινής πλευράς” της πόλης. Πυκνώνουν οι βεβαιοτήτες της απλοϊκής διάκρισης των ανθρώπων και των λαών σε καλούς και κακούς (…”Γερμανοτσολιάδες”, προδότες, φασίστες, Ναζιστές, Γερμανοκρατούμενη Ευρώπη κ.α.). Έχει κολλήσει τούτες τις μέρες ο νους μου σε ένα απόσπασμα των βραβευμένων “παιχνιδιών κρίκετ” του Βασίλη Λαδά.

  “Η σκοτεινή όψη της πόλης είδε πρώτη την επερχόμενη… κρίση. Η φωτεινή άργησε να τη δει, εφησυχασμένη στα πολύχρωμα φώτα της εύθραυστης ευημερίας  και στις ευκολίες. Όσοι πλένουν πιάτα, καθαρίζουν τα σκατά, καίνε τα χέρια τους στα καμίνια, μαζεύουν σκουπίδια της ανακύκλωσης και βόσκουν πρόβατα στα βουνά αντιλαμβάνονται τι εγκυμονείται στις σάλες των ρεστοράν, στα μέγαρα των δεξιώσεων, στις επαύλεις και στα χιονοδρομικά κέντρα…”.

Μήπως επιβάλλεται να αφήσουμε για λιγάκι στην άκρη τις κραυγές και τις βεβαιότητες; Μήπως να σιωπήσουμε λιγάκι και να αφουγκραστούμε το μέλλον των παιδιών μας;…

ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ

ΠΡΟΦΗΤΙΚΟΝ

ΧΡΟΝΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ μετά την Αμαρτία που την είπανε Αρετή μέσα στις εκκλησίες και την ευλόγησαν.
Λείψανα παλιών άστρων και γωνιές αραχνιασμένες τ’ ουρανού σαρώνοντας
η καταιγίδα που θα γεννήσει ο νους του ανθρώπου.
Και των αρχαίων Κυβερνητών τα έργα πληρώνοντας η Χτίσις, θα φρίξει.
Ταραχή θα πέσει στον Άδη, και το σανίδωμα θα υποχωρήσει από την πίεση τη μεγάλη του ήλιου.
Που πρώτα θα κρατήσει τις αχτίδες του, σημάδι ότι καιρός να λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση.
Και μετά θα μιλήσει, να πει: εξόριστε Ποιητή, στον αιώνα σου, λέγε, τι βλέπεις;

– Βλέπω τα έθνη, άλλοτες αλαζονικά, παραδομένα στη σφήκα και στο ξινόχορτο.

– Βλέπω τα πελέκια στον αέρα σκίζοντας προτομές Αυτοκρατόρων και Στρατηγών.

– Βλέπω τους εμπόρους να εισπράττουν σκύβοντας το κέρδος των δικών τους πτωμάτων.

– Βλέπω την αλληλουχία των κρυφών νοημάτων.

Οδυσσέας Ελύτης

Σημειώνει κάπου στην “Ιστορία της πολιορκίας της Λισαβώνας” ο Jose Saramango πως “είναι ευκολότερο να αγαπήσεις παρά να αγαπηθείς”. Σταθήκαμε με την Έλενα πολύ τυχεροί. Μας δόθηκε αυτή η ευλογία-χάρη από το Θεό. Βρήκαμε τον άλλο. Αγαπηθήκαμε και αγαπήσαμε… Παλέψαμε και παλεύουμε να κοιτάμε τη ζωή ο ένας μέσα από τα μάτια του άλλου. Παλέψαμε και παλεύουμε να παραδιδόμαστε στη σχέση δίχως “κρατούμενα” και δεύτερες σκέψεις, και ας συνεχίζουν αδυσώπητα οι κανιοβολισμοί των υποχρεώσεων της καθημερινότητας και ας προχωράνε χωρίς σταματημό και ίχνος συμβιβαστικής διάθεσης οι δείκτες του χρόνου στεγνώνοντας μας από δυνάμεις και κουράγιο. Κάπως έτσι «κλείνουμε» σήμερα έξι χρόνια από εκείνη την παραμονή της Κυριακής του Τελώνη και του Φαρισαίου του 2009 (Φλεβάρης βαρύς και τρελή αποκριά…), «κλείνουμε» έξι χρόνια γάμου! Λιγές κλεφτές ματιές στα περασμένα και προσμονή και ανυπομονησία για όσα έρχονται! Μια πρόποση στο παρόν και στο μέλλον της κοινής ζωής μας και επτά γουλιές λευκό Πόρτο έκαστος…

‘… When you seek the miracle you must scatter your blood

like seed to the eight corners of the winds

because the miracle is nowhere else but circulating inside the

veins of man’.*

If we do not  soon become aware of the truth that the only way to overcome the crisis is that each of us fulfills his/her own duty towards our country  (instead of seeking miracles outside us or a savior),  our mark on history will be described in the future  just with ‘one word (if any)… and that uncertain‘.*

*George Seferis

For Tassos in America, for his name day

The eight months of my military service left behind a few but really good friends. With one of them I really enjoy discussing about politics. Despite our common roots of morality, he sees the financial crisis in Greece from a totally different angle compared to my approach to it. He is deeply convinced and insists that since the outbreak of the financial crisis in Greece a slightly deepening political polarization has led to a divided society, as the lack of a constructive public debate and the common use of terms such as traitor clearly illustrate. The polarization regards the necessity of reforming/modernizing the state- and market structures. The one pole treats them as necessary, so that creative societal powers can blossom in a space of rule of law . The other one believes that such reforms impose austerity and put forward policies that result in poverty and high rates of unemployment.

The deepening polarization of the society is a parameter of the Greek financial crisis that has attracted my attention and has prompted me to think about the role of citizens within the framework of such a suffocating space. It has reminded me of a law of Solon, an Athenian lawmaker: “when the city is divided, whoever does not take up arms for either of the sides is to be dishonored and is not to have a part in the city”.  This law has been thoroughly discussed by Panayiotis Kanellopoulos,  a Greek philosopher, sociologist and statesman, in his book “Five men, five centuries”. The analysis of Kanellopoulos follows and  is food for thought as the time of the upcoming election in Greece is ‘dangerously’ coming closer and as supporting small or even almost ‘non-existing’ parties seems to be a strategy to by-pass the challenge of choosing between the two in fact myopic and populistic dominant parties.

“…This law has given birth to many thoughts, many doubts. A noble spirit Friedrich Schiller, raised an objection. He certainly understood Solon’s intention, but added that he was mistaken. He wrote: Even this law has behind it a good intention which must not be disregarded. The purpose of the lawgiver was to inspire in his fellow-citizens a warmer interest in the state. He regarded coldness towards the country as the most detestable thing in a citizen. Neutrality can often be a consequence of such coldness. But he forgot that the most consuming interest in the country also often demands this neutrality- when, that is to say, both sides are in the wrong and the country would stand to lose equally from either.  Did Solon truly forget this possibility, as Schiller supposes?

The noble poet was not aware, nor in his days could he have been aware of something that Aristotle says in the Athenian Constitution. Establishing his famous law, Solon’s intention was to punish only those who… stay neutral out of coldness or indifference towards their country, those ‘who through laziness love whatever happens’, who out of indifference- and let me add: out of cunning- leave things to their fate, to ‘whatever happens’, and do not take up position in the ranks of one of the opposing sides. But what must the man who finds that both sides are in the wrong and are harmful to the country do? Must he stay outside?

Solon found himself precisely in the position of the person who considers that both sides are in the wrong. Indeed, it would even be more correct to say he considered that those who did wrong were in the wrong, but he also knew that those who had been unjustly treated… would do even greater wrong because of the bitterness that possessed them. And he did not align himself with any side. Many, down to today, have found themselves in a similar position. From the moral point of view it is understandable that a person may not be able to say either yes or no to an appeal that seems like an appeal of history, but is a counterfeit appeal from evil or naive fanatics.  What should such a person do if he is a true citizen…? He should do, or try to do, what Solon did. Solon did not remain outside. He went into the arena…”

“I’m sick of the dusk. Let’s go home, 

let’s go home and turn on the light”

The Last Day, George Seferis

Ανθρωπος χωρίς Ιστορία
Του Κωνσταντίνου Μάγνη

Αγαπητέ,
επειδή ικανή μερίδα της τοπικής κοινής γνώμης διάκειται από περιέργεια για την επιλογή μου να μην είμαι υποψήφιος βουλευτής ούτε και σε αυτές τις εκλογές, οφείλω να δώσω τις ακόλουθες εξηγήσεις.

Δεν είμαι υποψήφιος, λοιπόν, διότι:
1. Δεν μου το ζήτησε κανείς…
2. Δεν νομίζω ότι κάνω για το αξίωμα του βουλευτή…
3. Δεν νομίζω ότι θα εκλεγόμουν…
4. Δεν έχω λεφτά…
5. …
6. Ντρέπομαι να μπαίνω στα καφενεία και να διακόπτω το τάβλι των άλλων. Το πολύ να σταθώ από πάνω τους και να δω την παρτίδα. Αλλά αν παίζουν σκάκι; Πάει η περιοδεία. Θα νυχτωθούμε και τότε είναι που θα χαθούμε στην επιστροφή…

Δεν στενοχωριέμαι. Δεν είμαστε όλοι ικανοί να αφήσουμε εποχή…

Μετά τιμής
Κ. Αγραφίδης
αποφλοιωτής κουκουναριών
www.pelop.gr  Άνθρωπος χωρίς Ιστορία

The sin of pride
The speech Mario Cuomo delivered at the Democratic convention in San Francisco in 1984 was the best of his career… Even then, however, an interesting subtext seemed to be playing through Mr Cuomo’s mind. Far from basking in the applause, he appeared to check himself each time he provoked it, as if, like the good Catholic he was, he had to urge himself to humility. Let this not be an occasion of sin. When the speech was over he flew straight home to Albany, and slept in his own bed…

He was governor of New York state, holding the office for three terms, and in 1987-88 and 1991-92 was the man many Democrats wanted as president. On both occasions, he disappointed them. In 1988 he let his name float about, was plainly tempted, but would not (as a keen ex-baseball player) step up to the plate when Gary Hart’s campaign imploded. In 1991, after months of speculation, he waited until 90 minutes before the filing deadline for the New Hampshire primary, keeping two aircraft ready on the tarmac, before announcing that he really had to stay in Albany to push the state budget through.

He had to wrestle, too, with his passion for politics. This was work he excelled at, weaving networks, building alliances, finding compromises, working 14-hour days in Albany. But it also stained the soul. A grubby, ill-tempered campaign in 1977 for mayor of New York City, which he had not wanted to join and which he lost, gave him another reason to evade the most glittering political temptations later. He did not want to do this “ugly business” on a national scale. Nor did he want to start on something he was not committed to.

There was no great incentive, then, to move higher. And perhaps the office of governor of New York was high enough for one lifetime. It already marked an extraordinary rise for a boy born in Queens, behind a shop, to immigrants from Italy who spoke no English; for the son of a grocer in a stained overall who saved crusts for those even needier than he was… His ideal America was just this, a bickering, diverse family in which each member nonetheless worked for the enterprise and all were in it together; and where almost no one, certainly not he, so indulged the sin of pride as to think themselves worthy of the very highest place.
www.economist.com  The sin of pride

Aποτυχία
Του Ανδρέα Αθ. Λάζαρη

Δεν έχω φόβο πια κανέναν
Βλέπω πως απέτυχα
Δίχως αναστολή
παρέδωσα τον οπλισμό,
όπως ο Αχιλλέας,
γνωρίζοντας πως πρόκειται
άλλος να με διαδεχθεί.

«Του Έρωτα και του Αχερο(ν)τα», Εκδόσεις Πολύεδρο

22 “κλικς”-στιγμιότυπα του χρόνου που κύλησε μέσα απ’ τα χέρια μας και μας αφήνει, σύμφωνα με τη συμβατική αντίληψη του ανθρώπου για το χρόνο, σήμερα (λες και το συνεχές του χρόνου και της ζωής, “φυλακίζεται” σε συμβατικά όρια…). Μας αφήνει σήμερα ακόμα πιο στεγνωμένους από δύναμη, ενέργεια, κουράγιο… Ίσως όμως μας αφήνει και λίγο σοφότερους για να αποφεύγουμε τις κακοτοπιές και να διακρίνουμε τα καίρια και ουσιαστικά από τα “παλιοπάπουτσα” που μας πετάνε οι διάφοροι, πάντα πρόθυμοι “καλοθελητές”. Έτσι πιο ώριμοι, με νύχια και με δόντια, πεισματικά και επίμονα, πορευόμαστε προς το μέλλον…

Του Δρ. Π.Κ. Αλεξόπουλου, Ψυχιάτρου

O δημοσιογράφος κ. Αντώνης Καρακούσης δημοσίευσε στο «Βήμα» της 20ης Νοεμβρίου άρθρο με τίτλο «Η μεγάλη κρίση της Δεξιάς παράταξης» με το οποίο καλεί τη σημερινή Νέα Δημοκρατία να αναγεννηθεί (To άρθρο του κ. Α. Καρακούση). Το άρθρο τάραξε τα νερά και προκάλεσε εκατοντάδες σχολίων αναγνωστών του φύλλου και επισκεπτών της ιστοσελίδας του «Βήματος». Πέραν όμως των όποιων πολιτικών σκοπιμοτήτων εξυπηρετεί, η παρέμβαση αυτή αναπαράγει στερεότυπα για την ελληνική Κεντροδεξιά, τα οποία είναι καιρός επιτέλους να υποστούν τη βάσανο της κοινής λογικής και των ιστορικών δεδομένων.

Το άρθρο ξεκινά με την επισήμανση πως «στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επηρεασμένος και από την γαλλική πολιτική κουλτούρα που απορρόφησε κατά τη μακρά διαμονή του στο Παρίσι […] προσπάθησε να συγκεντρώσει γύρω του διακεκριμένα πρόσωπα, […] διανοούμενους της Δεξιάς […]. Μπορεί [η Νέα Δημοκρατία] να ενσωμάτωσε και να διέσωσε την ακροδεξιά παράταξη, αλλά τον τόνο έδιναν ο Τσάτσος, ο Ράλλης, ο Παπαληγούρας,ο Αβέρωφ, ο Κανελλόπουλος, ο Χορν, ο Λαμπρίας». Τα πέντε πρώτα πρόσωπα που αναφέρει ο κ. Καρακούσης ήταν οργανικά στελέχη της προδικτατορικής Δεξιάς, κορυφαίοι «συμπαίκτες» του Καραμανλή στην Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), όπως εύγλωττα καταδεικνύουν οι υπουργικές θέσεις που κατ’ επανάληψη ανέλαβαν   προδικτατορικώς. Οι σπουδαίοι αυτοί πολιτικοί και πνευματικοί ταγοί πλαισίωναν τον Καραμανλή και εμπλούτιζαν την Δεξιά ήδη από τα προδικτατορικά χρόνια. Δεν εντάχθηκαν στο χώρο μετά τη Μεταπολίτευση. Πήγαν άραγε όλοι στο Παρίσι κατα τη διάρκεια της Απριλιανής δικτατορίας για να «εμβαπτισθούν» στις γαλλικές δημοκρατικές παραδόσεις και «άλλαξαν μυαλά»; Όχι βέβαια. Τι συνέβη όμως και προχώρησαν στις βαθιές τομές κατά τις αρχές της Μεταπολίτευσης και όχι νωρίτερα; Το ερώτημα είναι κρίσιμο και έχει πολλές παραμέτρους. Η απάντηση του δύσκολη. Ακριβώς για αυτό το λόγο η απάντηση του ερωτήματος συνιστά θέμα που αφορά την ιστορική έρευνα και όχι απλοϊκές προσεγγίσεις που εστιάζουν αποκλειστικά και μόνο στις θετικές επιρροές που δέχθηκε ο Καραμανλής από τη γαλλική πολιτική κουλτούρα κατά την μακροχρόνια αυτοεξορία του στο Παρίσι.

Συνεχίζει ο κ. Καρακούσης τονίζοντας πως «εκείνη η «πεφωτισμένη» Δεξιά ήταν απαλλαγμένη από το ιστορικό βάρος του βασιλικού κόμματος, είχε ξεπεράσει το μαυραγοριτισμό και το δωσιλογισμό της μετεμφυλιακής περιόδου και είχε ξεφύγει από το άγος του κομμουνιστικού κινδύνου». Στο σημείο αυτό είναι και πάλι αναγκαίες κάποιες διευκρινήσεις. Κατά τα χρόνια του εθνικού διχασμού η Δεξιά, το Λαϊκό κόμμα, ταυτίζεται όντως με τα «ανάκτορα». Μετά όμως τη Μικρασιατική καταστροφή «ανάκτορα» και Δεξιά δεν είναι έννοιες ταυτόσημες. Τούτο μαρτυρούν η αντίθεση τόσο του Παναγή Τσαλδάρη, αρχηγού του Λαϊκού κόμματος, όσο και του Παναγιώτη Κανελλόπουλου, ιδρυτή του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος, στην επαναφορά της βασιλείας, καθώς και οι τρικυμισμένες σχέσεις «παλατιού» και Κωνσταντίνου Καραμανλή κατά τα χρόνια του ˙60. Η χρήση συνεπώς του όρου «βασιλικό κόμμα» είναι ατυχής, εάν όχι δόλια προκειμένου να διεγερθούν αντιδεξιά αντανακλαστικά. Επίσης, o μαυραγοριτισμός και ο δωσιλογισμός δεν σχετίζονται με τη μετεμφυλιακή περίοδο, όπως τονίζεται στο άρθρο, αλλά με την Κατοχή. Είναι αδιαμφισβήτητο πως άνθρωποι με αντεθνική και αντικοινωνική δράση κατά τα χρόνια της Κατοχής βρήκαν μέσα στη φωτιά του εμφύλιου σπαραγμού στέγη στη Δεξιά. Έμειναν όμως μάλλον στο ημίφως. Δεν αποτέλεσαν στελέχη πρώτης γραμμής ή μέλη των ηγετικών ομάδων της Δεξιάς, ενώ κάποιες φορές –όπως στην περίπτωση της δολοφονίας του Γρηγόρη Λαμπράκη- δημιούργησαν αναταραχή και σημαντικές δυσχέρειες στα ηγετικά κλιμάκια της παράταξης (βλ. ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή «ποιός κυβερνά αυτό τον τόπο;»). Την ιδεολογική και πολιτική γραμμή δεν τη χάρασσαν όμως στελέχη τρίτης ή τέταρτης διαλογής, αλλά οι εκάστοτε ηγέτες, ο Παπάγος, ο Καραμανλής, ο Κανελλόπουλος και οι λοιποί προαναφερθέντες. Το άγος του κομμουνιστικού κινδύνου στο οποίο αναφέρεται ο Αντώνης Καρακούσης δεν είναι τίποτα άλλο από την επίκληση του κομμουνιστικού κινδύνου κατά τα χρόνια που ακολούθησαν την κομμουνιστική ανταρσία. Είχε η επίκληση αυτή αναμφίβολα ψυχολογικές αναφορές. Το αίμα ήταν ακόμα νωπό, οι πληγές ανοικτές. Τα πάθη σοβούσαν. Το ΚΚΕ ήταν ακόμα με το «όπλο παρά πόδα» και το μετεμφυλιακό κράτος ήταν το κράτος των νικητών, κράτος ανθρώπων και όχι αγγέλων, ανθρώπων με πάθη, φόβους και απωθημένα, οι οποίοι μόλις έβγαιναν από έναν μακροχρόνιο, αδυσώπητο εμφύλιο πόλεμο. Συνεπώς ο χαρακτηρισμός άγος είναι μετέωρος…

Ακολούθως αναπαράγεται η θέση πως στα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης «έστριψε [την Κεντροδεξιά] προς τον θατσερισμό και τον νεοφιλελευθερισμό». Δίχως αμφιβολία η σκληρή φιλελεύθερη προσέγγιση της οικονομίας εκείνα τα χρόνια αποτελούσε συνιστώσα της ιδεολογικής φυσιογνωμίας του πολυσυλλεκτικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. Εκείνη όμως την εποχή το κόμμα στέγαζε και προσωπικότητες όπως ο Παύλος Μπακογιάννης, ο Τζαννής Τζανετάκης, ο Θανάσης Κανελλόπουλος, ο Σταύρος Δήμας, ο Αθανάσιος Τσαλδάρης, η Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη, η Βιργινία Τσουδερού, ο Μιχάλης Παπακωνσταντίνου ή στα καθ’ ημάς ο Παύλος Μαρινάκης και ο Γιάννης Βασιλειάδης, που μάλλον ουδεμία σχέση είχαν ή έχουν με το δογματικό θατσερισμό ή το νεοφιλελευθερισμό. Είναι επίσης αξιοσημείωτα τα ανοίγματα του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη στην Αριστερά που συνέβαλλαν στην εθνική συμφιλίωση. Η Νέα Δημοκρατία συγκυβέρνησε με την Αριστερά για μικρό χρονικό διάστημα και λίγο αργότερα ο Μίκης Θεοδωράκης χρημάτισε υπουργός κυβέρνησης με πρωθυπουργό τον Κ. Μητσοτάκη. Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η νηφάλια ψηλάφηση από τον ιστορικό του μέλλοντος των επαγγελιών και των προσπαθειών του Κ. Μητσοτάκη να εξορθολογίσει τη λειτουργία του κράτους και να απελευθερώσει την οικονομία, ειδικά υπό το πρίσμα πως τμήμα των μεταρρυθμίσεων που επεδίωξε τότε, συνιστά ακόμα και σήμερα, 20 χρόνια αργότερα, ζητούμενο για μια φυγή προς τα εμπρός.

Η συλλογιστική του κ. Καρακούση συνεχίζεται με τις παρακάτω επισημάνσεις: «Με τον καιρό υιοθέτησε [η Νέα Δημοκρατία] επιχειρηματολογία και πρακτικές της παλαιάς Δεξιάς,[…] νομιμοποίησε και εξέθρεψε στους κόλπους της εκδοχές της εθνικιστικής ακροδεξιάς. Πιεζόμενη μάλιστα κάποια στιγμή πολιτικά έφτιαξε περιβάλλον για την άνθηση των πιο ακραίων σχημάτων της ακροδεξιάς, […] συνδιαμόρφωσε κλίμα ξενοφοβίας και αστυνομοκρατίας, εντός του οποίου βρήκε γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξή του το απεχθές νεοναζιστικό μόρφωμα». Μεταφράζοντας: η Χρυσή Αυγή εκτοξεύτηκε εκλογικώς λόγω του κλίματος ξενοφοβίας και αστυνομοκρατίας που συνδιαμόρφωσε η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή! Δεν παραδόθηκαν επί Κώστα Καραμανλή άραγε τα κέντρα των μεγάλων πόλεων επανειλημμένως στη φωτιά του αριστερού εξτρεμισμού; Δεν συνέχιζαν στο Αιγαίο ανενόχλητα εκείνα τα χρόνια τα δίκτυα των δουλεμπόρων το εμπόριο ελπίδας; Πως άραγε η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Καραμανλή ευνόησε την άνθηση στους κόλπους της της εθνικιστικής Ακροδεξιάς, αλλά και την ανάπτυξη ακραίων σχημάτων; Τα ιστορικά δεδομένα μιλούν για την επιδίωξη του Κώστα Καραμανλή να κυριαρχήσει πολιτικά στο λεγόμενο Μεσαίο χώρο. Στα πλαίσια αυτής της στόχευσης απομόνωσε, περιθωριοποίησε και τελικά έθεσε εκτός κόμματος λαϊκίστικες φωνές όπως αυτή του Γιώργου Καρατζαφέρη και απέτισε κατ˙επανάληψη φόρο τιμής στα μνημεία των ηττημένων του εμφυλίου πολέμου. Πως στοιχειοθετούνται άραγε τα όσα ισχυρίζεται ο κ. Καρακούσης; Αδυναμίες της μνήμης του μαχητικού δημοσιογράφου ή λεκτικά πυροτεχνήματα με σαφή πολιτική στόχευση;

Το εντόνως «εικονογραφικό» σχόλιο περί των συγκατοικούντων σήμερα στην Κεντροδεξιά «μαχαιροβγαλτών, ροπαλοφόρων, θεομπαιχτών, μιζαδόρων» κ.λπ. δεν αντέχει στην όποια ορθολογική προσέγγιση. Στόχο έχει τον ερεθισμό του θυμικού και την ενεργοποίηση αντιδεξιών αντανακλαστικών. Ωστόσο η επισήμανση πως σήμερα η Νέα Δημοκρατία «ουδεμία σχέση έχει με εκείνη του ιδρυτή της» έχει δόσεις αλήθειας. Η βαθμιαία μετάλλαξη (διάβαζε ίσως και μετεξέλιξη ανάλογα με τη γωνία προσέγγισης) του κόμματος δεν σχετίζεται μονάχα με το στελεχιακό δυναμικό ή τις πολιτικές θέσεις του. Η Νέα Δημοκρατία είναι ένας ζωντανός οργανισμός, με αμφίδρομη σχέση με την κοινωνία, όπως όλα τα δημοκρατικά κόμματα. Η όποια αλλαγή του χαρακτήρα της είναι συνέπεια ενός πολύπλοκου συστήματος διαντιδρώντων παραγόντων που ξεπερνούν κατά πολύ τις δομικές παθογένειες της εν Ελλάδι πολιτικής ζωής ή τα πρόσωπα, και συνιστούν θέμα έρευνας των επιστημονικών πεδίων της κοινωνιολογίας, της πολιτικής επιστήμης, της νομικής και της φιλοσοφίας. Τα υπόλοιπα είναι μάλλον εκ του πονηρού, εξυπηρετούν ίσως εφήμερες πολιτικές στοχεύσεις δημοσιογραφικών οργανισμών και προκαλούν τη λογική και την ιστορική μνήμη μας…Κακά τα ψέματα…

Πελοπόννησος της Κυριακής, 14 Δεκεμβρίου 2014

…Μα η μέρα κάποτε θα δύσει

και το ηλιοβασίλεμα

-χωρίς τη ρέμβη-

θα φέρει μελαγχολία.

Είναι η ώρα των αιώνιων νικητών,

που συνηθισμένοι στο νυχτερινό πυροφάνι,

ξεκινούν το ταξίδι

με σύντροφο

το γνωστό βαρκάρη.

Ανδρέας Αθ. Λάζαρης, “Του Έρωτα και του Αχερο(ν)τα”, Εκδόσεις Πολύεδρο

Τούτες τις μέρες, που κάτι φρικτές και για μένα πρωτόγνωρες κεφαλαλγίες με έριξαν στο κρεβάτι, έτρεξε ο νους μου στην υπόθεση της επικείμενης προεδρικής εκλογής. Αναλογίστηκα τους σπουδαίους άνδρες που κόσμησαν με το κύρος τους το «ξεγυμνωμένο» σήμερα από αρμοδιότητες αξίωμα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, το Μιχάλη Στασινόπουλο, τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Κωστή Στεφανόπουλο. Είναι δύσκολο στοίχημα η επιλογή ενός καλού Προέδρου Δημοκρατίας, ειδικά σήμερα που τα ηθικά αναστήματα σπανίζουν ή συνειδητά και επιμόνως ιδιωτεύουν. Ειδικά σήμερα που η κρίση συνθλίβει στο διάβα της ανηλεώς ανθρώπους, μηχανισμούς, βεβαιότητες, δεσμούς και σχέσεις.

Είναι σταυρόλεξο για γερούς λύτες η επιλογή ενός Προέδρου ικανού να στέκεται ουσιαστικά και καίρια πάνω από τις εντάσεις της εσωτερικής πολιτικής κονίστρας και να λειτουργεί ως παιδαγωγός (του σημερινού ασυνάρτητου και δειλού πολιτικού δυναμικού μας…), δάσκαλος και πηγή έμπνευσης του λαού μας, όσο επιτρέπει τούτες τις μέρες η ψυχοπιεστική καθημερινότητα εμπνεύσεις και υψηλόφρονες σκέψεις… Μοιάζει με πορεία στην έρημο η αναζήτηση μιας προσωπικότητας με στέρεη και αρχοντική, όχι όμως ξιπασμένη, περπατησιά στα μονοπάτια της οικουμένης, περπατησιά που να αρμόζει στα πολιτισμικά επιτεύγματα τούτου του λαού, του μικρού πληθυσμιακά που κουβαλάει όμως στους ώμους του πλήθος αιώνων ιστορίας…  Μόνο ένας τέτοιος σπουδαίος άνθρωπος δύναται να  κινείται με άνεση στο ασυνείδητο των υψηλόβαθμων συνομιλητών του ανάμεσα στην a priori καταδικαστική σήμερα για την πατρίδα στυγνότητα της διεθνούς πολιτικής σκακιέρας και τον κόσμο του πνεύματος, στο γήπεδο του οποίου ένας σπουδαίος Έλληνας μπορεί να επιβάλλει ως καλός «power forward»  το σεβασμό και να υπενθυμίζει με κάθε ντρίπλα του, με κάθε καλό πλασάρισμα του στη ρακέτα «το βάρος της φανέλας». Με αυτό τον τρόπο ίσως να είναι εφικτή, έστω και εν μέρει, έστω και προς στιγμήν, η απάλυνση των προκαταλήψεων και των αρνητικών συναισθημάτων που έχουν πυροδοτήσει τα τεχνάσματα και τα «κολπάκια» μας κατά τις τελευταίες δεκαετίες…

Ανέτρεξα με αφορμή τούτες τις σκέψεις στην προσφώνηση στο αεροδρόμιο του Παρισιού του Γάλλου Προέδρου Valéry Giscard d’Estaing στο φιλόσοφο, λογοτέχνη και ακαδημαϊκό Κωνσταντίνο Τσάτσο, όταν ο τελευταίος επισκέφθηκε ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας εν έτει 1979 τη Γαλλία: «Ενσαρκώνετε τον Ουμανισμό. Η διαύγεια του ύφους, η αίσθηση του Ανθρώπινου και του Μέτρου, που διακρίνει το λογοτεχνικό και φιλοσοφικό έργο σας, σας εντάσσουν στους αυθεντικούς απογόνους μιας διανοήσεως και μιας τέχνης, που μέσα τους δεν έπαψε ο πολιτισμός μας να αναζητεί την πηγή των εμπνεύσεων του».

Δύσκολοι καιροί… Στοιχήματα στην κόψη του ξυραφιού…

Μικρή αναβολή θανάτου

η ζωή μας.

Ανδρέας Λάζαρης, Του έρωτα και του Αχέρο(ν)τα

Σχόλιο του Δημήτρη Κάββουρα