Καταγραφές Λόγου

Σχόλιο στο ιστορικό Μυθιστόρημα «Ο Διστιχηζμένος Κομονιστής» του Δημήτρη Μπατσιούλα (Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας)

Του Δρ. Π.Κ. Αλεξόπουλου, Ιατρού της Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπευτικής Κλινικής του Technische Universitaet Muenchen

Η βράβευση της Herta Mueller με το Nobel λογοτεχνίας το φθινόπωρο του περασμένου έτους ήταν αναμφίβολα ένας κεραυνός εν αιθρία για την ιστορική αυτοσυνειδησία του συνόλου της ευρωπαϊκής ηπείρου. Τα γραπτά της Mueller συνιστούν μια σιδερένια γροθιά ενάντια στη λήθη και στην αποσιώπηση της βαρβαρότητας του ολοκληρωτισμού που ταλάνισε τις χώρες της ανατολικής Ευρώπης κατά τoν Ψυχρό πόλεμο. Εν Ελλάδι η βιβλιογραφία και η συζήτηση που αφορούν την ταραχώδη δεκαετία του `40 και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια περιορίζονται σε ιδεολογικά και κομματικά στρατευμένες προσεγγίσεις μανιχαϊστικής υφής που αποσκοπούν πρωτίστως στη δικαίωση των επιλογών και των στρατηγικών της μιας ή της άλλης παράταξης. Δεν επιδιώκουν την καταγραφή των γεγονότων-μαρτυριών, προκειμένου η συλλογική μνήμη συν τω χρόνω να επεξεργαστεί όλες τις παραμέτρους της οδυνηρής αυτής περιόδου και να εξαχθούν τα αναγκαία διδάγματα για το παρόν και το μέλλον του γένους.

Το ιστορικό μυθιστόρημα του Δημήτρη Μπατσιούλα με τον τίτλο «Ο Διστιχηζμένος Κομονιστής» σπάει αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο. Βασισμένο στο χειρόγραφο «Διήγεμα- ο βήος του Γεώργο», που έγραψε στα 1987 ο πολιτικός εξόριστος στη Βουλγαρία θείος του συγγραφέα, δεν φιλοδοξεί να δικαιώσει κάποια πολιτική παράταξη αναδεικνύοντας, ωραιοποιώντας ή αποσιωπώντας επιλεκτικά γεγονότα του μεσοπολέμου και της δεκαετίας του `40 στο χωριό Χρυσό των Σερρών ή της μεταπολεμικής περιόδου στην πολιτική προσφυγιά στη Βουλγαρία των Georgi Dimιtrov και Teodor Zhivkov. Δεν χρησιμοποιεί τη συνήθη ξύλινη γλώσσα, ούτε αναπαράγει κομματικές αγκυλώσεις ή «βεβαιότητες». Περιγράφει δίχως παρωπίδες την συνωμοτική δράση του κομμουνιστικού κινήματος στη περιοχή των Σερρών τη δεκαετία του 1930 και το ανελέητο κυνήγι των κομμουνιστών την περίοδο του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου. Με γλαφυρή γλώσσα αναφέρεται στα δύσκολα χρόνια της Βουλγαρικής κατοχής, στις προσπάθειες εκβουλγαρισμού της ελληνικής Μακεδονίας, στους αγώνες και στις μεθόδους στρατολόγησης και ανεφοδιασμού του ΕΛΑΣ και του Δημοκρατικού Στρατού, στις πολιτικές αντιπαραθέσεις που μόλυναν τις σχέσεις των συγχωριανών, στην μέσα σε μια νύχτα μετάλλαξη των Βουλγαρικών κατοχικών δυνάμεων σε αδελφούς Βούλγαρους κομμουνιστές (η καθεστωτική αλλαγή στη Σόφια και ένα κόκκινο περιβραχιόνιο αρκούσαν…). Δεν διστάζει να θέσει το δάκτυλο είς τον τύπον των ήλων της τραγικότητας της Ζαχαριαδικής ένοπλης ανταρσίας, των αντιδράσεων των τοπικών πληθυσμών που βρέθηκαν στη μήνη του εμφυλίου σπαραγμού, της ήττας, του περάσματος πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα (iron curtain) και το σκόρπισμα των αγωνιστών του Δημοκρατικού Στρατού στα βάθη της βουλγαρικής ενδοχώρας. Χωρίς ενδοιασμούς και διάθεση εξωραϊσμού σκιαγραφούνται η αντιπαραγωγική φύση του βουλγαρικού υπαρκτού σοσιαλισμού, η παραοικονομία, τα προνόμια της κομματικής νομενκλατούρας όχι μόνον του καθεστώτος, αλλά και των ηγετικών κύκλων των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων, η κομματική και κρατική προπαγάνδα, η έλλειψη αγαθών, η υποβαθμισμένη σε σχέση με την Ελλάδα ποιότητα ζωής, η γραφειοκρατία, ο φόβος, οι στενοί ορίζοντες του ολοκληρωτισμού και της ανελευθερίας… Η μαρτυρία του απλού και αγνού αγωνιστή της Αριστεράς εμπλουτίζει το πολύτιμο υλικό στο οποίο θα ενσκύψει ο αδέσμευτος ιστορικός του μέλλοντος αναζητώντας την ιστορική αλήθεια.

Το μυθιστόρημα του Δ. Μπατσιούλα δεν μένει όμως εγκλωβισμένο στο επίπεδο των πολιτικών γεγονότων και των ιστορικών εξελίξεων. Η εστίαση στις τραγικές συνέπειες του ιδεολογικού φανατισμού και η ιχνηλάτηση του δράματος της αυτοπαγίδευσης του ανθρώπου στη κηδεμονία ενός παντοδύναμου πατριαρχικού κόμματος συγκλονίζουν και συνεισφέρουν στην καταλλαγή και την υπέρβαση των παθών και της αδιαλλαξίας. Ο κομμουνιστής αγωνιστής, ο καπνοπαραγωγός με το κοφτερό μυαλό και τα ελάχιστα φυσικά χαρίσματα που ταλανίζεται από τα αδιέξοδα που συνεπάγεται η στράτευση του στα μετερίζια του ολοκληρωτισμού και των άκρων είναι ο πρωταγωνιστής του έργου. Η σύγκρουση του χρέους έναντι της οικογένειας και των συγχωριανών με τις εντολές του κόμματος, η αμφιβολία για την ορθότητα των επιλογών του κόμματος, ο σεβασμός της ζωής του συνανθρώπου πέρα από πολιτικές τοποθετήσεις και αντιθέσεις παρατάξεων, η συντριβή και ο πόνος λόγω της απώλειας μελών της οικογένειας του, ο φόβος, το βαθμιαίο ξέφτισμα της λάμψης των κομμουνιστικών ιδεών, η απουσία κοινωνικής δικτύωσης στα χρόνια της προσφυγιάς, η αυτοκαταστροφική εμμονή στο αδειανό πουκάμισο του κομματικού φανατισμού, που γίνεται η αιτία διάρρηξης των εναπομεινάντων δεσμών με την οικογένεια του στην Ελλάδα, και τελικά η εγκατάλειψη και η μοναξιά συμβάλλουν σε μια ανάγνωση των γεγονότων πέρα από το μίσος και το αίμα και απαλύνουν την τραχύτητα δύσβατων ιστορικών μονοπατιών. Παράλληλα η τραγωδία του πρωταγωνιστή καταδεικνύει την ανθρώπινη καταρράκωση, στην οποία καταλήγει ο εγκλωβισμός σε ολοκληρωτικές ιδεολογίες.

«Ο Διστιχηζμένος Κομονιστής» τοποθετεί με ιδιαίτερη μαστοριά κάποιες ψηφίδες του μωσαϊκού της ιστορικής αυτοσυνειδησίας της ανατολικής Μακεδονίας και συνιστά επιπλέον μια γνήσια αμόλυντη από κομματικές σκοπιμότητες μαρτυρία σχετικά με την πολιτική προσφυγιά στις χώρες του πάλαι ποτέ υπαρκτού σοσιαλισμού. Το πόνημα του Δ. Μπατσιούλα διακηρύσσει, σχεδόν κραυγάζει, στο σύγχρονο ελλαδικό περιβάλλον της πολιτικής και ιδεολογικής ληθαργοκρατίας (Peter Sloterdijk) και του προσδιορισμού των ιδεολογικών διαφορών με όρους marketing και όχι με όρους πολιτικής φιλοσοφίας την αναγκαιότητα εμβάθυνσης της ηθικής όψης της δημοκρατίας, την διαφύλαξη των αρχών της μεσότητας, της μετριοπάθειας και της αντίθεσης στα άκρα (Κωνσταντίνος Τσάτσος). Οι αξίες αυτές συνιστούν αναμφισβήτητα εχέγγυα και ακλόνητα προτάγματα για την πραγμάτωση της εθνικής ενότητας μέσα από τη δημοκρατική πολλαπλότητα και την ελευθερία.

“Ο Εκκλησιολόγος”, 10 Απριλίου 2010
“Πελοπόννησος”, 14 Ιουλίου 2010

Η αποστασία της νομενκλατούρας και το ένστικτο των ανωνύμων

Του Δρ. Π. K. Αλεξόπουλου, Ιατρού της Ψυχιατρικής Kλινικής του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου

Η μαζική συμμετοχή των ανωνύμων της Κεντροδεξιάς στις εκλογές για την ανάδειξη του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας τάραξε τα λιμνάζοντα νερά του συνόλου του οικοδομήματος του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σημείωνε η Ελένη Βλάχου στην κρίσιμη καμπή των αρχών της δεκαετίας του ’80: «Αξίζει να σταθεί κανείς λίγο σε αυτό το πραγματικά παράξενο φαινόμενο, αυτή την ελληνική Δεξιά, η οποία αποτελείται από ένα σύνολο που συνδέεται μεταξύ του περισσότερο από ένστικτο, παρά από (επίσημη) ιδεολογία, ή ακόμη πίστη σε πρόσωπα, σε ηγέτες, σε αρχηγούς…Δεν έχασε ποτέ το δρόμο της, χωρίς ποτέ να κοιτάξει τι όνομα φορούσε…». Το δυναμικό και παλλαϊκό παρόν των ενεργών πολιτών της Κεντροδεξιάς στις εσωκομματικές εκλογές της Νέας Δημοκρατίας μόνο με όρους ενστικτώδους αντίδρασης δύναται να ερμηνευθεί.

Βάσει της ψυχρής λογικής αναμενόταν μικρή κινητοποίηση του κόσμου της Κεντροδεξιάς παράταξης. Την προεξοφλούσε χαιρέκακα η εγχώρια αριστερόστροφη δημοσιογραφία και διανόηση. Την έτρεμαν οι τιτουλάριοι της Ρηγίλλης. Το κόμμα προερχόταν από μια πολιτικά λαφυραγωγημένη κυβερνητική θητεία, κατά την διάρκεια της οποίας πορεύθηκε κυρίως επικοινωνιακά και ελάχιστα πολιτικά- ιδεολογικά. Δεν αντιστάθηκε στην ιδεολογική μονοκρατορία των αριστερών ιδεών. Ταλανίστηκε από τυχοδιωκτικές, προσωπικές στρατηγικές πλουτισμού, για να παραδοθεί τελικά αμαχητί στην ακινησία, να συμβιβαστεί με την παρακμή και να βυθισθεί στα σκάνδαλα και στη διαφθορά. Στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου γνώρισε την βαρύτερη εκλογική ήττα της ιστορίας του. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της περιόδου που μεσολάβησε από τις εθνικές έως τις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου κυριάρχησαν στους κόλπους της κομματικής νομενκλατούρας συμπεριφορές ανατολίτικου παζαριού, εκβιασμοί, ανίερες συμμαχίες και εξόφθαλμες απόπειρες ποδηγέτησης των επιλογών της βάσης της παράταξης που ανέδυαν δυσοσμία και προκαλούσαν αποστροφή… Παρά το δυσμενές περιβάλλον οι Κασσάνδρες τελικά διαψεύστηκαν…

Η απόφαση προσφυγής στη βάση του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας έδρασε καταλυτικά. 780.000 περίπου ενεργοί πολίτες του χώρου της Κεντροδεξιάς προσήλθαν με ατσαλένια υπομονή και αστείρευτο ψυχικό σθένος στην εσωκομματική εκλογική διαδικασία. Το εγχείρημα –της προσφυγής στον κόσμο της παράταξης- ολοκληρώθηκε και δικαιώθηκε στο κοινωνικό επίπεδο με την απελευθέρωση δυνάμεων και δυναμικών (Παύλος Μπακογιάννης). Παρά την δυσμενή περιρρέουσα ατμόσφαιρα και την απογοήτευση ο κόσμος της Κεντροδεξιάς δεν ένιωθε –όπως απεδείχθη- ηττημένος. Στηριζόμενος στο ένστικτο του ήταν και είναι βέβαιος πως η εκλογική συντριβή τούτου του φθινοπώρου δεν συνιστούσε ήττα των κεντροδεξιών ιδεών του φιλελευθερισμού, των αξιών της πατρίδας ή της πίστης στο υπερβατικό, αλλά κραυγαλέα αποδοκιμασία της επικοινωνιακής αντίληψης της πολιτικής και της προσέγγισης της πολιτικής δράσης με όρους πλουτισμού και προσωπικών στρατηγικών. Με την ενεργή συμμετοχή τους οι ανώνυμοι της Κεντροδεξιάς διακήρυξαν την καταδίκη της αποστασίας των ηγετικών κύκλων του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και διατράνωσαν με τον πιο εύγλωττο τρόπο την απόρριψη της αντίληψης του Κεντροδεξιού χώρου ως ψηφοθηρικού μηχανισμού, πολιορκητικού κριού της εξουσίας, αναπαραγωγού των αδιεξόδων, δηλαδή εν τέλει ως αντί- ΠαΣοΚ. Απαίτησαν την απενεχοποίηση της παράταξης και τον ιδεολογικό επαναπροσδιορισμό του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, που ταλανίζεται τις τελευταίες δεκαετίες από πρωτόγνωρη ιδεολογική οκνηρία, λόγω της χαμηλής ιδεολογικής αυτοεκτίμησης των κορυφαίων ταγών του.

Η πρόκληση για το νέο ηγέτη της Νέας Δημοκρατίας είναι η επικαιροποίηση του ιδεολογικού στίγματος του κόμματος. Στο σημερινό περιβάλλον της ακινησίας και της παρακμής, απότοκα της μακροχρόνιας ιδεολογικής και πολιτικής επικυριαρχίας της Αριστεράς, μια δυναμική Νέα Δημοκρατία με σαφή ιδεολογική ταυτότητα που θα κινητοποιήσει ένα μεγάλο τμήμα της διευρυνθείσας κομματικής βάσης της δύναται σε συνδυασμό με τον αιχμηρό και συχνά προκλητικό λόγο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού να θέσει σε εφαρμογή ένα μακρόπνοο σχέδιο ανατροπής της υφιστάμενης ιδεολογικής κυριαρχίας της αριστερής σκέψης. Με αυτό τον τρόπο θα επιτευχθούν σε δεύτερο χρόνο εκλογικές επιτυχίες και θα καταστεί εφικτή η εφαρμογή κεντροδεξιών πολιτικών στα πλαίσια μιας μελλοντικής κυβερνητικής θητείας, με γνώμονα την πρόοδο και την προκοπή της πατρίδας.

Η πρωτοφανής μαζική συμμετοχή των ενεργών πολιτών του χώρου της Κεντροδεξιάς στην ανάδειξη του νέου προέδρου του κόμματος της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως ήταν μια απρόσμενη ενστικτώδης αντίδραση υπέρβασης των αδιεξόδων που δημιούργησαν οι ηγετικές ομάδες των τελευταίων χρόνων, και η επιβεβαίωση της αναγκαιότητας αποκατάστασης της ευθείας σχέσης ανάμεσα στην πολιτική βούληση της βάσης και στις πολιτικές επιλογές του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας. «Όταν δεν δίνουν οι πολιτικοί ηγέτες μαθήματα στους Λαούς, δίνουν οι Λαοί μαθήματα στους ηγέτες» (Παναγιώτης Κανελλόπουλος).

‘Πρωϊνή Γνώμη’, 13 Δεκεμβρίου 2009

Του Δρ. Π. K. Αλεξόπουλου, Ιατρού της Ψυχιατρικής Kλινικής του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου

Η ελλαδική πολιτική κονίστρα ταλανίζεται από το 1974 και εντεύθεν από μια ιδεολογική κυριαρχία των κεντροαριστερών ιδεών. Δυνάμεις αδράνειας εμφορούμενες από τις ανωτέρω ιδέες συνιστούν την κύρια πλάι στην ένδεια αξιόλογου πολιτικού δυναμικού τροχοπέδη για τη φυγή της χώρας προς τα εμπρός. Η ιδεολογική αυτή μονοκαλλιέργεια ναρκοθετεί εκ των προτέρων την εφαρμογή κεντροδεξιών πολιτικών, ακόμα και όταν ο εξουσιαστικός κομματικός φορέας της κεντροδεξιάς, η Νέα Δημοκρατία, εξασφαλίζει την εκλογική πλειοψηφία. Τούτο πιστοποιείται ξεκάθαρα με το ραγδαίο εκλογικό φυλλορρόισμα του ευρέως πλειοψηφικού ρεύματος της Νέας Δημοκρατίας στις αρχές της δεκαετίας του `90, αλλά και με την ιδεολογικά τελματωμένη και πολιτικά λεηλατημένη κυβερνητική θητεία της κεντροδεξιάς που ολοκληρώθηκε με την εκλογική συντριβή της 4ης Οκτωβρίου 2009. Μέσα από αυτό το πρίσμα η ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία της εκλογής του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας από τα μέλη της είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη. Θα καθορίσει τις μακροπρόθεσμες στρατηγικές επιλογές του ιδεολογικοπολιτικού χώρου της κεντροδεξιάς, θα αποκαταστήσει την ευθεία σχέση ανάμεσα στην πολιτική βούληση της βάσης και τις πολιτικές επιλογές του κόμματος και ίσως εξασφαλίσει την ανατροπή των κυρίαρχων ιδεολογικοπολιτικών ισορροπιών.

Η ανάδειξη του Κώστα Καραμανλή στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας το 1997 ήταν μια επιλογή υπέρβασης της αδιέξοδης σύρραξης στους κόλπους του κόμματος μεταξύ του ρεύματος που θεοποιούσε τις αυτορυθμιζόμενες αγορές και ενός δεύτερου που υποστήριζε μετριοπαθείς παρεμβάσεις του κράτους στην οικονομία και αναφερόταν σε διαχρονικές αξίες όπως η πατρίδα και η εθνοκεντρική παιδεία. Επεβλήθη γενικό ιδεολογικό σιωπητήριο. Ο σκοπός διττός: αφενός να επουλωθούν οι ενδοκομματικές πληγές και αφετέρου να εξευμενιστεί η εγχώρια αριστερόστροφη δημοσιογραφική και πνευματική νομενκλατούρα. Επελέγη η προβολή οικουμενικών και αποδεκτών από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων αξιών (αξιοκρατία, εξυγίανση της λειτουργίας του κράτους, κοινωνική δικαιοσύνη, πρόοδος) και μιας διαχειριστικής λογικής της πολιτικής. Η ιδεολογία του Μεσαίου Χώρου και του Κοινωνικού Κέντρου αν και ρηξικέλευθη στη σύλληψη της και με σαφείς αναφορές στην ιστορική διαδρομή και στην πολιτική σκέψη κορυφαίων φυσιογνωμιών της παράταξης όπως του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και του Παύλου Μπακογιάννη ήταν απλώς μια σημαία ευκαιρίας που δεν αξιοποιήθηκε για τη διαμόρφωση διακριτής ιδεολογικοπολιτικής ταυτότητας. Τα επικοινωνιακά τεχνάσματα αντικατέστησαν τη μάχη των ιδεών και των αρχών… Στο ραντεβού της με την εξουσία το 2004 η Νέα Δημοκρατία πήγε δίχως ιδεολογική πυξίδα. Και τούτο απέβη δίκοπο μαχαίρι… Άτολμη, χωρίς πολιτική βούληση και όραμα απεμπόλισε τάχιστα τη ριζοσπαστική και δημιουργική διάθεση που επέδειξε σε μεμονωμένες περιπτώσεις και ανέστειλε πρόωρα τον όποιο δειλό μεταρρυθμιστικό βηματισμό της. Παράλληλα συνθηκολόγησε με την κυρίαρχη κεντροαριστερή κουλτούρα, συμβιβάστηκε με την παρακμή, κατέφυγε μέσα σε πέντε χρόνια σε δύο διαλύσεις βουλών, αγνοώντας πως «για την ομαλή λειτουργία της δημοκρατίας και του κοινοβουλευτισμού η χώρα έχει ανάγκη εξίσου σταθερών κυβερνήσεων και σταθερών κοινοβουλίων» (Παναγιώτης Κανελλόπουλος) και παραδόθηκε αμαχητί στη διαφθορά και στα σκάνδαλα…Οι εκλογικές νίκες δεν συνιστούν επομένως όπως η ιστορική εμπειρία ξεκάθαρα διδάσκει ικανή και αναγκαία συνθήκη για την προώθηση κεντροδεξιών πολιτικών. Απαιτείται ιδεολογική αντεπίθεση του κεντροδεξιού χώρου…

Η εκλογή της νέας ηγεσίας της Νέας Δημοκρατίας συνιστά κομβική εξέλιξη για το μέλλον της κεντροδεξιάς στη Ελλάδα και συνδέεται με ένα δίλημμα: Θα συνεχίσει να λειτουργεί η Νέα Δημοκρατία σαν ένας πολιτικά ερημοποιημένος σχηματισμός που αντιλαμβάνεται τον ρόλο του με όρους marketing (προϊόν που πουλάει ή δεν πουλάει) και έχει ως κύριο σκοπό την κατάληψη της εξουσίας ως καλύτερος και πιο ηθικός διαχειριστής της ακινησίας, δηλαδή ως αντί-ΠαΣοΚ, ή θα ανασκουμπωθεί ιδεολογικοπολιτικά για να επιτύχει σε συνδυασμό με τον αιχμηρό λόγο του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού του οποίου η αυτόνομη πορεία ενισχύει την αποτελεσματική διάχυση των κεντροδεξιών ιδεών, την ανατροπή του υφιστάμενου τέλματος, την άρση των αδιεξόδων που δημιούργησαν οι εμμονές και οι παρωπίδες της κυρίαρχης εδώ και δεκαετίες κεντροαριστερής σκέψης; Οι υποψήφιοι για την ηγεσία αυτοπροσδιορίζονται ιδεολογικά ως οπαδοί του κοινωνικού φιλελευθερισμού. Ο ασαφής και συγκεχυμένες όρος κοινωνικός φιλελευθερισμός δεν είναι όμως πανάκια. Ίσως μάλιστα συνιστά και υπεκφυγή, ένα πουκάμισο αδειανό. Ιδίως όταν δεν συνοδεύεται από εναργή νοηματοδότηση του. Κυρίως σήμερα που οι –ισμοί έχουν πια χάσει οριστικά την θελκτικότητα τους η εμμονή στο συγκεκριμένο όρο μοιάζει με προσπάθεια να αποτραπεί η αποκάλυψη του κενού αρχών και αξιών και η προσκόλληση σε προσωπικές ή οικογενειακές στρατηγικές. Επιπλέον η βιαστική και πρόωρη εκπόνηση στο συγκεκριμένο χρόνο πολιτικά ανέξοδων διόλου ανατρεπτικών κυβερνητικών προγραμμάτων δίχως ιδεολογικό στίγμα, καθώς και οι αναφορές στο παρελθόν συνιστούν συνταγές αποτυχίας, όταν η επιτυχία ή η αποτυχία ορίζονται ως προσφορά στη πρόοδο της πατρίδας ή συμβολή στη διαιώνιση του τέλματος αντίστοιχα και όχι αποκλειστικά με όρους εκλογικών επιδόσεων…

Η διαμόρφωση και προβολή ενός συγκροτημένου ιδεολογικοπολιτικού πλαισίου αρχών και αξιών από τη Νέα Δημοκρατία έχει διττή και καταλυτική σημασία στη παρούσα φάση του ευτελισμού και της απαξίωσης του συνόλου του πολιτικού συστήματος. Δύναται αφενός να αποτελέσει το εφαλτήριο για την εξαπόλυση μιας καλά οργανωμένης επίθεσης ενάντια στην κυρίαρχη κεντροαριστερή κουλτούρα της αδράνειας που θα βασίζεται στην λάμψη, στη σιγουριά που εκπέμπουν οι αρχές της και στην κοινωνική δυναμική που δημιουργούν οι ιδέες της ιδίως στο σημερινό περιβάλλον της ασάφειας και της σύγχυσης. Αφετέρου το σαφές αυτό ιδεολογικοπολιτικό πλαίσιο θα συνιστά το αλφαβητάρι, το έρμα της πολιτικής δράσης των στελεχών της, καθώς και πηγή έμπνευσης. Οι καιροί επιβάλλουν την δημιουργική και ρηξικέλευθη επικαιροποίηση των κεντρικών πυλώνων της κεντροδεξιάς σκέψης, δηλαδή τόσο της πίστης στην ατομική, κοινοτική και εθνική ετερότητα, στο υπερβατικό και στο ιδεώδες του ηρωισμού, όσο και της κουλτούρας της ελευθερίας στο πεδίο της οικονομίας, του πνεύματος και της κοινωνικής δράσης. Έτσι μόνο θα συγκροτηθούν ακολούθως ρεαλιστικές προτάσεις για την αναμόρφωση της εθνομηδενιστικής παιδείας μας, για το δημογραφικό πρόβλημα, για την κραυγαλέα ανισοκατανομή του πληθυσμού στη χώρα, για την ριζική ανατροπή της αντιπαραγωγικής, αντιαξιοκρατικής και συχνά ληστρικής λειτουργίας του ελληνικού δημοσίου τομέα που συνιστά πιστό αντίγραφο των κρατικών δομών του πάλαι ποτέ υπαρκτού σοσιαλισμού…

Η θωράκιση της Νέας Δημοκρατίας με σαφή και διακριτή σύγχρονη ιδεολογική ταυτότητα συνιστά πρόκριμα για μια επιτυχημένη πορεία που θα στοχεύει σε πρώτη φάση στην ανατροπή της ιδεολογικής κυριαρχίας των κεντροαριστερών ιδεών και στη συνέχεια σε μια επιτυχημένη εκλογική πορεία και κυβερνητική θητεία. «Η σημερινή αδιέξοδη πραγματικότητα απαιτεί την υπέρβαση. Μία υπέρβαση που θα έχει το χαρακτήρα δημοκρατικής επανάστασης. Πολυχρησιμοποιημένος βέβαια όρος και φορτισμένος με σημασίες και από την πολύχρονη συνεκφορά με παρωχημένες ιδεολογίες, χρησιμοποιείται εδώ με την ελληνική του κυριολεξία. Δηλώνει δηλαδή την πολιτική πράξη που επιτρέπει σ’ έναν λαό υπερήφανο που η ιστορική του διαδρομή μένει ανεξίτηλη να ξαναβρεί τη φυσική γι` αυτόν όρθια στάση. Αυτή είναι η ετυμολογία του επανίσταμαι και αυτή η σημασία της επανάστασης που χρειαζόμαστε» (Παύλος Μπακογιάννης).

“Πρωϊνή Γνώμη”, 12 Νοεμβρίου 2009
“Εστία”, 20 Νοεμβρίου 2009

Η εφημερίδα “Πελοπόννησος” φιλοξένησε την 4η Νοεμβρίου άρθρο-παρέμβαση του υποψηφίου για την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντώνη Σαμαρά. Στη παρέμβαση του αυτή αποπειράται να νοηματοδοτήσει το ιδεολογικό του στίγμα, τον κοινωνικό φιλελευθερισμό, που συνιστά την ενδεδειγμένη κατά τον υποψήφιο αρχηγό ιδεολογική ταυτότητα για τη Νέα Δημοκρατία και την κεντροδεξιά. Λίγο πριν κλείσει την ενδιαφέρουσα παρέμβαση του αναφέρεται σε κορυφαίους εκπροσώπους της φιλελεύθερης δράσης, τόσο της ημεδαπής όσο και της αλλοδαπής. Στους Έλληνες συμπεριλαμβάνει τους Χ. Τρικούπη, Ε. Βενιζέλο και Κ. Καραμανλή… Η αναφορά αυτή ξενίζει τον υποψιασμένο και ιδεολογικά ανήσυχο αναγνώστη… Συνδέονται οι Χ. Τρικούπης και Ε. Βενιζέλος με την ιστορική πορεία της κεντροδεξιάς εν Ελλάδι; Παρά τα λεγόμενα του μήπως αντιλαμβάνεται ο κ. Σαμαράς το χώρο της κεντροδεξιάς ως ιστορικά και ιδεολογικά ασπόνδυλο ή γενετικά τροποποιημένο οργανισμό; Θεωρεί ότι η βάση της παράταξης είναι ιστορικά αναλφάβητη, δίχως ιστορική μνήμη και συνείδηση συνέχειας; Ή διακατέχεται και ο ίδιος από τα ενοχικά συναισθήματα που ταλανίζουν σχεδόν το σύνολο των ηγετικών ομάδων του κεντροδεξιού χώρου τις τελευταίες δεκαετίες και τα οποία είναι απότοκα της παντοκρατορίας, ιδεολογικής και πολιτικής, της αριστερής σκέψης και κουλτούρας; Μήπως προσπαθεί με προκρούστειες λογικές και ιδεολογική γενετική μηχανική να απαλλαγεί από τον δήθεν εφιάλτη της ιστορικής συνέχειας της κεντροδεξιάς παράταξης; Στρατηγικές «ξεχειλώματος» και μεταλλάξεων της ιδεολογικής ταυτότητας και της ιστορικής πορείας της παράταξης δύνανται όπως η πρόσφατη ιστορία πιστοποιεί και διδάσκει να συμβάλλουν σε εκλογικές νίκες. Δυστυχώς όμως συνιστούν τροχοπέδη για την αποτελεσματική κυβερνητική δράση, διότι δεν δημιουργούν στο στελεχιακό δυναμικό του κόμματος αίσθημα αποστολής, συνείδηση συνέχειας, ούτε προσφέρουν το απαραίτητο ιδεολογικό αλφαβητάρι, έρμα ή πυξίδα δράσης. Σε πείσμα των κορυφαίων ταγών της Νέας Δημοκρατίας που αρέσκονται σε άνευρες, άχρωμες και εν πολλοίς ανιστόρητες ιδεολογικές προσεγγίσεις, προκειμένου να αντιμετωπίζουν την ασθενή ιδεολογική αυτοεκτίμηση τους, η ιστορική διαδρομή της κεντροδεξιάς και η ιδεολογική πορεία της θα συνεχίσουν να ορίζονται από τη δημοκρατική ευαισθησία του Δ. Γούναρη, τον πατριωτισμό του Ι. Δραγούμη, τη στρατηγική σκέψη του Ι. Μεταξά, το πάθος για την ενότητα και την ανεξάντλητη μαχητικότητα του Π. Κανελλόπουλου, την αταλάντευτη αποφασιστικότητα του Κ. Καραμανλή και το όραμα της υπέρβασης των διαχωριστικών γραμμών του Π. Μπακογιάννη… Ας είναι…

“Πελοπόννησος”, 18 Νοεμβρίου 2009

Του Δρ. Π. K. Αλεξόπουλου, Ιατρού της Ψυχιατρικής Kλινικής του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Μονάχου

Όσο η ώρα εκλογής του νέου προέδρου της Νέας Δημοκρατίας πλησιάζει, πυκνώνουν και οι φωνές που καλούν του υποψηφίους για το συγκεκριμένο θώκο να παρουσιάσουν τις θέσεις τους σχετικά με την ιδεολογική ταυτότητα του κόμματος και την κατεύθυνση (προς τα δεξιά ή προς το κέντρο) των προσπαθειών διεύρυνσης της επιρροής του. Στο πλαίσιο αυτού του δυστυχώς βραδέως εξελισσόμενου διαλόγου δεν είναι λίγοι εκείνοι που εισηγούνται τη διεμβόλιση του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑΟΣ) ως διέξοδο και νικηφόρα προοπτική μετά την εκλογική και ίσως ηθική και πολιτική συντριβή στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου. Η συγκεκριμένη στρατηγική είναι όμως κοντόφθαλμη, ιδεολογικά αμυντική-φοβική και όπως η πορεία της κεντροδεξιάς παράταξης τις τελευταίες δεκαετίες πιστοποιεί πολιτικά αδιέξοδη και ατελέσφορη.

Το μεταπολιτευτικό πολιτικό σκηνικό ταλανίζεται από μια κραυγαλαία ανισορροπία και μια ιδεολογική μονοκαλλιέργεια που δυναμιτίζει a priori την εφαρμογή κεντροδεξιών πολιτικών στρατηγικών όπως το ραγδαίο εκλογικό φυλλορόϊσμα του φιλελεύθερου πλειοψηφικού ρεύματος των αρχών της δεκαετίας του `90 και η ιδεολογικά λαφυραγωγημένη και πολιτικά αποδεκατισμένη κυβερνητική θητεία με επικεφαλής τον κ. Κώστα Καραμανλή πιστοποιούν. Η κεντροδεξιά στην Ελλάδα εκφράστηκε από το 1974 και εντεύθεν μέσω του κόμματος εξουσίας της Νέας Δημοκρατίας που λόγω ακριβώς αυτού του χαρακτηριστικού του παραπαίει ανάμεσα σε τακτικισμούς και θέσεις συγκεχυμένες και άχρωμες προκειμένου να διευρύνει την εκλογική του επιρροή και να ενισχύσει την προοπτική κατάληψης της εξουσίας, καθώς και μέσω βραχύβιων κομματικών σχηματισμών που είτε αρνήθηκαν να αποδεχθούν αδήριτες ιστορικές πραγματικότητες (Εθνική Παράταξη, ΕΠΕΝ), είτε δημιουργήθηκαν για να υπηρέτησαν τις αρχηγικές φιλοδοξίες των ηγετών τους (ΔΗΑΝΑ, ΠΟΛΑΝ), δίχως να αποκτήσουν ποτέ αυτόνομο και διακριτό πολιτικό λόγο και στίγμα. Αντίθετα η κεντροαριστερά εκπροσωπείται στο κοινοβουλευτικό στερέωμα διαχρονικά τουλάχιστον απο δύο πέραν του ΠΑΣΟΚ, του κόμματος εξουσίας του συγκεκριμένου χώρου, ιδεολογικά και πολιτικά διακριτούς κομματικούς σχηματισμούς. Η Ανανεωτική Αριστερά, το Κομμουνιστικό Κόμμα και τελευταίως οι Οικολόγοι Πράσινοι εκφράζουν δυναμικά και καθαρά τις θέσεις τους, προβάλλουν δίχως ενδειασμούς την ιδεολογία τους και παρεμβαίνουν στην πολιτική ζωή δίχως τις δεσμεύσεις που δημιουργεί η εξουσιαστική αντίληψη της πολιτικής πράξης. Διαχέουν κατ’αυτό τον τρόπο στην κοινωνία αριστερές αντιλήψεις και διευρύνουν την επιρροή των αριστερών ιδεών, προωθούν μια αριστερή θέαση του κόσμου, διευκολύνοντας εν τέλει την εξουσιαστική έκφανση του χώρου -το ΠΑΣΟΚ- να εφαρμόσει τις πολιτικές του ερχόμενο στην εξουσία έχοντας εξασφαλίσει κοινωνική συναίνεση…

Εφόσον «η μακροπρόθεση κυριαρχία επιτυγχάνεται στο ιδεολογικό επίπεδο, στο πεδίο της διανόησης και της ηθικής» (Antonio Gramsci) η ελληνική κεντροδεξιά έχει σήμερα μια χρυσή ευκαιρία να ξεφύγει από το ιδεολογικό περιθώριο στο οποίο βρίσκεται εδώ και δεκαετίες εγκλωβισμένη. Για πρώτη φορά ένα κόμμα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο παρότι συγκροτήθηκε για να στεγάσει έναν αποδιοπομπαίο τράγο του συγκρητικού ιδεολογήματος του Μεσαίου Χώρου, έχει σφυρηλατήσει –παρά τις ενίοτε στα όρια του λαϊκισμού και της γραφικότητας παρεμβάσεις του επικεφαλής του- ένα σαφές ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα με ελκυστικά για ένα τμήμα της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας χαρακτηριστικά.

Ο ΛΑΟΣ που πρόσκαιρα ίσως προκαλεί εκλογική ζημιά στη Νέα Δημοκρατία δύναται μέσω του καθαρού και αιχμηρού πολιτικού λόγου του να συμβάλλει στη προώθηση δεξιών θέσεων και να ενισχύσει τις ελκτικές δυνάμεις του μαγνητικού πεδίου του κεντροδεξιού χώρου μέσω της προβολής –έμμεσης και άμεσης- των βαθύτερων -πέραν του οικονομισμού- δεξιών αρχών και αξιών: Πίστη στην υπερβατικότητα, στο ιδεώδες του ηρωϊσμού και στην ετερότητα-ιδιοπροσωπεία του ανθρώπου, των κοινοτήτων, των εθνών. Η λάμψη και η καθαρότητα των αξιών της κεντροδεξιάς νοηματοδοτεί σε μια εποχή πνευματικής ένδοιας και αδιέξοδου υλισμού την ανθρώπινη ύπαρξη και ζωή και υπερβαίνει την αυτιστική λογική της περιχαράκωσης της πολιτικής σκέψης και πράξης στην προώθηση διαχειριστικών μοντέλων της οικονομικής και κοινωνικής πραγματικότητας.

Μόνον μετά την εδραίωση της κυριαρχίας στο πεδίο των ιδεών και της ηθικής θα καταστεί εφικτή η εφαρμογή από τη Νέα Δημοκρατία κεντροδεξιών πολιτικών και αποφάσεων στην καθημερινή πολιτική πράξη, διότι τότε θα έχει εξασφαλιστεί η κοινωνική συναίνεση. Υπό αυτό ακριβώς το πρίσμα η σημερινή συγκυρία είναι μια ιστορική πρόκληση ανατροπής των υφισταμένων ιδεολογικών συσχετισμών, ικανή να οδηγήσει -εάν αντιμετωπιστεί επιτυχώς και με μακρόπνοη στρατηγική- τη χώρα σε μια νέα τροχιά αντάξια της ιστορικής πορείας και των πεπρωμένων του γένους «Ζούμε μια στιγμή απελευθέρωσης της πολιτικής όρασης και της πολιτικής συνείδησης από ποικίλες και για χρόνια καλλιεργημένες δουλείες. Και ο πολιτικός κόσμος οφείλει να αξιοποιήσει αυτήν τη στιγμή για μια συνολική αναβάθμιση της πολιτικής μας ζωής. Η κοινωνική και η γενικότερη ανάπτυξη θα χωλαίνει όσο η πολιτική μας ζωή βαδίζει με άνισα ανεπτυγμένα μέλη…» (Παύλος Μπακογιάννης).

‘Εστία’, 23 Οκτωβρίου 2009

Ευτυχισμένος όποιος ζει αποτραβηγμένος με πέντε η δέκα γνωστούς και εργάζεται έτσι χρόνια ανενόχλητος, ξέροντας πόσο δύσκολο είναι, ανάμεσα στους γραμματιζούμενους, να βρεις ένα δυο φρέσκους ή αξιαγάπητους ανθρώπους, ένα δυο από κείνους που διστάζουν τον λίθον βαλείν…

Ζήσιμος Λορεντζάτος “Collectanea”

Αξιότιμε κ. Χριστόπουλε,

σας γράφω σχετικά με το άρθρο σας στη «Σημερινή» της 9ης Μαΐου 2009 με τον τίτλο «Νέο λιμάνι, Φλωράτος, Λαδόπουλος, οράματα», αλλά και όσα με ακρίβεια τομών επιδέξιου χειρούργου επισημαίνετε στο βιβλίο σας «Μισές Αλήθειες» σχετικά τις χαμένες ευκαιρίας της Πάτρας μας. Θεωρώ τις διαπιστώσεις σας εξόχως εύστοχες. Το πρόβλημα είναι πως παραμένουν δυστυχώς διαπιστώσεις και δεν μετουσιώνονται σε πράξη και δράση, πολιτική και κοινωνική. Δεν μιλάω φυσικά σε επίπεδο προσωπικό. Αναφέρομαι στη διάσταση διαπιστώσεων και πολιτικών επιλογών, στη διχασμένη, -σχεδόν σχιζοφρενική- πολιτική συμπεριφορά των σκεπτόμενων πολιτών τούτης της πόλης που κινούνται στον (ευρύτερο) χώρο του ΠαΣοΚ και παραμένουν όμηροι μιας δημοτικής παράταξης, χαρακτηριζόμενης από ένδεια οραμάτων, πολιτική νωθρότητα και διαχειριστική αναποτελεσματικότητα που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια την πόλη στο μαρασμό και στην παρακμή. Δυστυχώς αυτοί οι πολίτες –όλοι εμείς- έως σήμερα δεν κατορθώσαμε να υπερβούμε τις κομματικές παρωπίδες μας … Σε τούτο το σημείο είναι ίσως κρίσιμος ο ρόλος των σκεπτόμενων προοδευτικών λειτουργών του τοπικού τύπου… Οι διαπιστώσεις και οι συμπεριφορές Επιμηθέως δυστυχώς δεν διαλέγονται με το παρόν και το μέλλον…δημιουργούν απλώς πικρία και απογοήτευση… Είναι καιρός να σκεφτούμε και να δράσουμε ως Προμηθείς, να στηρίξουμε την κρίσιμη ώρα τις δημιουργικές προτάσεις…τα ανοιχτά μυαλά… τους ανθρώπους με όραμα, όρεξη για δουλειά και ρεαλιστικές λύσεις. Να συμπαραταχθούμε μαζί τους όχι μόνο τη πρώτη Κυριακή των δημοτικών εκλογών, και στη συνέχεια να επιστρέφουμε έστω και με βαριά καρδιά στο κομματικό μας μαντρί, αλλά και την κρίσιμη και ουσιαστική Κυριακή του δεύτερου γύρου… Διαφορετικά μετά από κάποια χρόνια θα μπορούμε να ερμηνεύσουμε- αποκωδικοποιήσουμε τι εννοούσε ο κ. Α. Φούρας με το όνομα του συνδυασμού του «Πρωτεύουσα Πόλη»: Η αντιδραστικότητα της σημερινής δημοτικής αρχής (εγκατάλειψη του Λαδόπουλου, δημιουργία προσκομμάτων στα πολλαπλά αναπτυξιακά σχέδια του ΟΛΠΑ, απουσία οράματος για το μέλλον της πόλεως) απειλεί να οδηγήσει την πόλη σε μια οικονομική και κοινωνική ερημοποίηση, αφού η απουσία αναπτυξιακών οραμάτων και η αντιπαλότητα έναντι της ιδιωτικής επιχειρηματικής πρωτοβουλίας συνεπάγεται τη μετοικεσία των δυναμικών Πατρινών στην Αττική και την επιστροφή τους στη γενέθλια πόλη μόνο για αναψυχή και περίπατο στην απέραντη πανέμορφη παραλία της που θα έχει κάτι από την ατμόσφαιρα που συναντά κανείς στο πάλαι ποτέ πολύβουο, αλλά σήμερα γαλήνιο και ρομαντικό λιμάνι του Γαλαξιδίου…

Αξιότιμε κ. Χριστόπουλε,
λόγω εργασιακών υποχρεώσεων ζω εδώ και κάποια χρόνια στο Μόναχο. Μια πόλη που έως τις αρχές τις δεκαετίας του ʼ70 ήταν μια απόμερη πόλη του Γερμανικού Νότου. Τα έργα που έλαβαν χώρα με αφορμή του Ολυμπιακούς αγώνες έδωσαν μια πρώτη ώθηση ανάπτυξης. Οι πολιτικές στρατηγικές επιλογές (κόμβος επιστήμης, γνώσης και τεχνολογίας) της τοπικής ηγεσία που αγκαλιάστηκαν και εγκολπώθηκαν από τον τοπικό τύπο και τον πνευματικό και επιχειρηματικό κόσμο οδήγησαν σε αλματώδη οικονομική ανάπτυξη, η πνευματική και καλλιτεχνική δραστηριότητα άνθησε στη συνέχεια και σήμερα το Μόναχο είναι η πιο ελκυστική κοινωνικά, επιστημονικά, καλλιτεχνικά και οικονομικά πόλη της Γερμανίας- μακράν του Βερολίνου που αναζητά εναγωνίως ταυτότητα, της Φρανκφούρτης, της Κολωνίας και του Αμβούργου… Ίσως να συνιστά το Μόναχο ένα πρότυπο αναπτυξιακής πορείας για την Πάτρα Αποστολική Πόλη και για την Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης…

Στις επόμενες δημοτικές εκλογές το δίλημμα για την Πάτρα δεν θα είναι Αριστερά ή Δεξιά, ούτε καν Πρόοδος ή Συντήρηση, αλλά Τέλμα και Παρακμή ή Αναγέννηση…Από την επιλογή στρατοπέδου θα κριθούμε όλοι…όχι από τις διαπιστώσεις πάνω στα ερείπια…

Με τιμή και ειλικρινή αγωνία…

“Σημερινή”, 19 Μαϊου 2009

… Με το να μη μιλάω ποτέ (και να μην ανακατεύομαι σε τίποτα) με τα όσα βλέπω να συμβαίνουν γύρω μου, πολλές φορές πάω να σκάσω, και τότε ξεθυμαίνω εδώ μέσα με τα λίγα τούτα προχειρογραμμένα παραλειπόμενα. Που δεν είναι – τα όσα αναφέρονται στην πολιτική επικαιρότητα – και τόσο λίγα. Θα τα πεθυμούσα λιγότερα, όμως μερικά από τα όσα συμβαίνουν γύρω μου με ταπεινώνουν, αλίμονο, και με κάνουν να νιώθω ντροπιασμένος – ως πολίτης εννοώ – και ορισμένες φορές νιώθω ακόμα και σιχαμάρα, σωματική σιχαμάρα, σα να αδειάζουν απάνω μου ένα μαστέλο γεμάτο παλιάντερα ή κάτι παρόμοιο. Εδώ μέσα γίνεται μια σχετική διαφυγή…

Ζήσιμος Λορεντζάτος ‘Collectanea’

H ζωή, η ποικιλία και η απειρότητα της, όσο και αν θέλουμε, δεν συλλαμβάνεται ποτέ ολόκληρη. Παραμένει πάντα κάτι ασύλληπτο, κάτι πέρα από τα σύνορα της γνώσης μας, οσοδήποτε και αν προχωρήσει η οργάνωση της σκέψης και της δράσης μας. Η ζωή όμως μας καλεί να πράξωμε και ας μην τα ξέρωμε όλα. Τότε τι γίνεται; Τότε από τα βάθη της συνείδησης των ανθρώπων- και αυτό συνήθως στις πιο δύσκολες στιγμές τους- ξεπετιέται μια φωνή που δείχνει το δρόμο, ένα αισθητήριο αστάθμητο, ασύλληπτο που οδηγεί μέσα από το σκοτάδι. Δείχνει το σωστό δρόμο, προς το σωστό σκοπό…

Κωνσταντίνος Τσάτσος