Του Dr.med. Π. Αλεξόπουλου, Ιατρού
Τους τελευταίους μήνες η δομή των δελτίων ειδήσεων των ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών έχει λάβει μια νέα μορφή. Η είδηση παρουσιάζεται και σχολιάζεται ταυτόχρονα. Οι τηλεοπτικοί αστέρες των ειδήσεων διαγκωνίζονται για την πιο πετυχημένη «ατάκα» και δημιουργούν ένταση την ώρα της παρουσίασης των γεγονότων. Μέσα σε αυτή την ένταση οι πραγματικές πληροφορίες χάνονται. Μένουν οι εντυπώσεις και οι ετοιμοπαράδοτες βεβαιότητες που προσφέρουν απλόχερα οι φωνασκούντες. Η μετάλλαξη της δομής των δελτίων ειδήσεων φαίνεται να επιβραβεύεται από το κοινo. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων, 67-69% του πληθυσμού προτιμά την τηλεόραση για την ενημέρωση του, ενώ οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο -ως πιο ψύχραιμα μέσα- βυθίζονται στο 7-11% και 6-9% αντιστοίχως.
Η εξήγηση του φαινομένου φαίνεται να είναι απλή. Οι ρυθμοί της εποχής μάς στρέφουν στην ελαφρότητα και στην αναζήτηση της συναισθηματικής εκτόνωσης. Οι αστέρες των δελτίων ειδήσεων, με τις ετοιμοπαράδοτες βεβαιότητες με τις οποίες μάς κατακλύζουν, προσφέρουν μια επιφανειακή ψευδαίσθηση κατανόησης των εξελίξεων. Oι συνήθως απλουστευτικές θέσεις τους δεν προϋποθέτουν ιδιαίτερη διανοητική επεξεργασία για να γίνουν αντιληπτές. Τα όποια επιχειρήματα δεν απευθύνεται στη λογική. Στοχεύουν κυρίως στην πρόκληση εντυπώσεων και στον ερεθισμό των συναισθημάτων. Δεν θέτουν σε δοκιμασία τις ατροφικές διανοητικές λειτουργίες μας.
Μια δεύτερη ανάγνωση ίσως φωτίσει μια άλλη πλευρά του φαινομένου. Ο υβριδικός χαρακτήρας και η “crossover mentality” που σηματοδοτούν τηn εποχής μας, δημιουργούν άγχος και σύγχυση. Η απουσία ισχυρών παραδοσιακών ιδεολογικών διατάξεων- σχημάτων και η «παραφθορά» (όχι παρακμή) πολλών κοινωνικών δομών προκαλούν αμηχανία. Ο άνθρωπος όμως έχει ανάγκη ένα σταθερό περιβάλλον και καλά θεμελιωμένες αντιθέσεις που επιτάσσουν την επιλογή στρατοπέδου και απαλλάσσουν από την ανάγκη κατανόησης του πολύπλοκου σύγχρονου γίγνεσθαι. Οι τεχνητές αντιθέσεις που δημιουργούν και αναπαράγουν οι αστέρες των δελτίων ειδήσεων επιτρέπουν την πρόσκαιρη συναισθηματική ένταξη σε εφήμερες παρατάξεις. Εξασφαλίζουν στιγμιαία ψευδαίσθηση ασφάλειας.
Σημειώνει κάπου ο συγγραφέας Peter Handke την καίρια σημασία της εξ αποστάσεως θέασης των τεκταινομένων. Διαμέσου της εξ αποστάσεως θέασης -τονίζει- ο άνθρωπος γίνεται κατακτητής του κόσμου. Αυτή η καθαρή και υπομονετική ματιά που πραγματώνεται μέσα στην σιωπή, ανοίγει δρόμους δράσης και εξασφαλίζει την απόσταση από τον θόρυβο και την ένταση που μας καθιστούν συχνά λειτουργικά τυφλούς και κωφούς. Η θητεία στη σιωπή και στην περίσκεψη και η νηφάλια θέαση των εξελίξεων είναι το αντίδοτο στους πολυπράγμονες και υβριδικούς καιρούς μας. Ίσως είναι όμως – και εδώ είναι το καίριο και ουσιαστικό- και η οδός της αποκατάστασης των σχέσεων του ανθρώπου με τον εαυτό του και ο δρόμος προς την εσωτερική νηνεμία και ηρεμία, παρά τις αβεβαιότητες και την ταραχή της μεταβατικής εποχής μας.
˝Γνώμη Πατρών˝, 18 Μαϊου 2008