Οδοιπορικό στα Πανεπιστήμια του Ιρακινού Κουρδιστάν

Traveling to universities of Iraqi Kurdistan: Developing competences in digital learning (english version, @UP, p.7)

Το ταξίδι στο Ιρακινό Κουρδιστάν σε κάνει να εκτιμάς την αξία του να ζεις σε μία ειρηνική περιοχή του πλανήτη, όπως η Ελλάδα. Σου υπενθυμίζει επίσης αξίες που έχουν ξεχαστεί στις μέρες μας, νιώθεις μία γνήσια ανθρωπιά. Δύσκολη η απόφαση να επισκεφθεί κανείς το Ιράκ. Η χώρα έχει υποφέρει πολλά μετά την εισβολή το 2003 και τον αγώνα κατά του ISIS το τελευταίο διάστημα. Το ταξίδι για Ευρωπαίους πολίτες στο Ιράκ δεν είναι κάτι απλό. Οι μέρες όμως που έζησα στο βόρειο τμήμα του, εκεί που βρίσκεται η Αυτόνομη Περιφέρεια του Ιρακινού Κουρδιστάν, επιβεβαίωσαν ότι η περιοχή που ελέγχουν πλήρως οι Κούρδοι αποτελεί μία όαση ασφάλειας στη δύσκολη αυτή μεριά της Μεσοποταμίας.

Η κεντρική πλατεία του Erbil, θέα από την ακρόπολη

Η κεντρική πλατεία του Erbil, θέα από την ακρόπολη

Το έθνος των Κούρδων αριθμεί περίπου στα 35 εκατομμύρια. Δεν απέκτησαν ποτέ δικό τους ανεξάρτητο κράτος, αλλά ζουν στην περιοχή του Κουρδιστάν που εκτείνεται στην νοτιοανατολική περιοχή της Τουρκίας, στο Βόρειο Ιράκ, στο δυτικό Ιράν και στη βόρεια Συρία. Θεωρούνται αυτόχθονες της μείζονος περιοχής της Μεσοποταμίας, δηλαδή της περιοχής μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη. Το Ιρακινό Κουρδιστάν έχει περίπου 6 εκατομμύρια κατοίκους, οι οποίοι πριν 30 χρόνια δέχθηκαν μεγάλο διωγμό από την κυβέρνηση της Βαγδάτης. Το 1988 το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, κυρίως με χημικά όπλα, οδήγησε σε αφανισμό περίπου 180.000 Κούρδους. Όμως, μετά τον πόλεμο του Κόλπου, το 1992 οι Κούρδοι έλεγξαν στρατιωτικά την βόρεια περιοχή του Ιράκ και εξέλεξαν δικό τους κοινοβούλιο και κυβέρνηση με πρωτεύουσα το Erbil. Με τη λήξη της εισβολή στο Ιράκ το 2003, το νέο σύνταγμα της χώρας τούς αναγνώρισε την αυτονομία τους. Σοβαρές δυσκολίες πέρασαν και το 2014, όταν ο ISIS κατέλαβε την γειτονική Μοσούλη και βρέθηκε 40 Km έξω από το Erbil. Η παρουσία του στρατού των Κούρδων είναι έντονη, όλα τα κυβερνητικά κτίρια φρουρούνται, υπάρχουν φυλάκια συνεχώς στο οδικό δίκτυο στα όρια του Κουρδικού κράτους.

Το παλαιό καφέ στους πρόποδες της Ακρόπολης στο Erbil

Το παλαιό καφέ στους πρόποδες της Ακρόπολης στο Erbil

Το ταξίδι μου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Erasmus+ με τίτλο  OPATEL (Online Platform for Academic TEaching and Learning in Iran and Iraq) τον Απρίλιο του 2019. Πέντε πανεπιστημιακοί, δύο από το Πανεπιστήμιο Πατρών και τρεις από το ISAPB (Instituto Superior de Paços de Brandão) στην Πορτογαλία, συναντήσαμε τους συναδέλφους μας από 6 Πανεπιστήμια του Ιράκ και του Ιράν στις πόλεις Erbil και Duhok του Κουρδιστάν. Στόχος ήταν να παρουσιάσουμε στους Κούρδους συναδέλφους τις εμπειρίες των Πανεπιστημίων μας στην ψηφιακή μάθηση και να ανταλλάξουμε απόψεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ηλεκτρονικής μάθησης. Η δική μου ομιλία είχε τίτλο “Sharing experiences of blended learning in higher education”.

Με τον Καθηγητή Mohammed Azeez Saeed στο ιστορικό του καφέ του Mohammed στο παζάρι του Erbil

Με τον Καθηγητή Mohammed Azeez Saeed (πρώτος από αριστερά) στο ιστορικό καφέ του Mohammed (δεύτερος από αριστερά) στο παζάρι του Erbil

Οι εκπαιδευτικές συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στο Salahaddin University (SU) στο Erbil, και σε δύο ιδρύματα της πόλης Duhok, στο University of Duhok και το Polytechnic of Duhok. Αρχικά βρεθήκαμε στo Erbil, που είναι η πρωτεύουσα της Αυτόνομης Περιφέρειας του Κουρδιστάν. Το Erbil είναι τα αρχαία Ἄρβηλα, γνωστά από την μάχη στη γειτονική περιοχή Γαυγάμηλα μεταξύ του μεγάλου Αλεξάνδρου και του Δαρείου. To Erbil, με την εντυπωσιακή ακρόπολη, συγκαταλέγεται στις παλαιότερες συνεχώς κατοικούμενες πόλεις του πλανήτη. Η κατοίκηση της περιοχής αρχίζει την 5η χιλιετία π.Χ., ενώ γραπτές αναφορές για το Erbil ξεκινούν το 2300 π.Χ. Η ακρόπολη, που βρίσκεται σε ένα λόφο περίπου 30 μέτρων, ο οποίος έχει δημιουργηθεί από συνεχείς επιχωματώσεις, έχει ιδιαίτερα κτιριακά συμπλέγματα και σήμερα αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. “Ο Μέγας Αλέξανδρος δεν κατάφερε να πάρει την ακρόπολη του Erbil”, με πληροφόρησε ο εξαιρετικά φιλόξενος καθηγητής Azeez, συντονιστής Erasmus του SU. Μοναδική στιγμή στην παλιά αγορά, η επίσκεψη στο καφέ του Mohammed, που είχε ζήσει 15 χρόνια στην Αθήνα. Μιλήσαμε Ελληνικά, μας κέρασε καφέ με χαρμάνι ελληνικό, μας είπε ότι οι Έλληνες είναι οι καλύτεροι άνθρωποι του κόσμου. Μας συγκίνησε.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής μου στο Salahaddin University

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασής μου στο Salahaddin University (φωτό Pedro Valente)

Η πρώτη εκπαίδευση έγινε στο Salahaddin University, το μητρικό πανεπιστήμιο του Ιρακινού Κουρδιστάν. Περίπου 20.000 φοιτητές σε 76 τμήματα με 2150 μέλη ακαδημαϊκό προσωπικό και 4000 διοικητικό προσωπικό. Η αναλογία φοιτητών προς διδάσκοντες εξαιρετική, αν την συγκρίνει κανείς με την εκείνη του Πανεπιστημίου Πατρών. Όπως παρατήρησε και ο Κούρδος συνάδελφος Amir «Πώς είναι δυνατόν το Πανεπιστήμιο Πατρών να έχει 33.000 φοιτητές με 825 μέλη ακαδημαϊκό και 350 μέλη διοικητικό προσωπικό;» Όμως «το Κουρδιστάν έχει πετρέλαιο», πρόσθεσε ο Amir, «ενώ η Ελλάδα είναι μία χώρα πλούσια σε πολιτισμό, αλλά φτωχή σε φυσικούς πόρους, για αυτό επενδύουμε στην τεχνολογία, όπως το eLearning», του απάντησα εγώ.

Η εξοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν

Η εξοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν (φωτό Pedro Valente)

Στη συνέχεια πήραμε το δρόμο για το Duhok, μία όμορφη πόλη στο βόρειο ορεινό όγκο του Κουρδιστάν, που απέχει 45 Km από την πολύπαθη Μοσούλη και άλλα τόσα από την Τουρκία. Απέραντα πράσινα λιβάδια διακόπτονταν από παραποτάμους του Τίγρη, σε ορισμένα σημεία έβλεπες υπαίθριες αγορές που σε γυρνούσαν δεκάδες χρόνια πίσω στο χρόνο, στη συνέχεια φτάσαμε στα βουνά. Μεγάλοι προσφυγικοί καταυλισμοί υπήρχαν εμφανείς σε διάφορα σημεία της διαδρομής από το Erbil στο Duhok. To Duhok είναι μία νεότερη πόλη, με μεγάλους δρόμους και ένα φράγμα που δημιουργεί μία συμπαθητική λίμνη. Στο Duhok οι εκπαιδευτικές συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν στο University of Duhok και το Polytechnic of Duhok.

Μπροστά από την κεντρική βιβλιοθήκη στο University of Duhok

Μπροστά από την κεντρική βιβλιοθήκη στο University of Duhok

Τα Πανεπιστήμια του Ιρακινού Κουρδιστάν, συμμετέχοντας στο έργο OPATEL απορρόφησαν τις εμπειρίες που τους μεταβιβάστηκαν για την οργάνωση και λειτουργία της ψηφιακής μάθησης στον ακαδημαϊκό χώρο και έχουν κάνει εξαιρετική πρόοδο. Είμαι σίγουρη ότι τα αποτελέσματα της προσπάθειά τους θα ενισχύσουν την φοιτητο-κεντρική μάθηση, στην οποία τόσο στοχεύουν.

Στην εκπαίδευση στο Polytechnic of Duhok

Στην εκπαίδευση στο Polytechnic of Duhok

Άλλες όμως είναι οι πτυχές αυτού του ταξιδιού που το έκαναν ιδιαίτερο για εμένα. Νιώθω, όπως και με το προηγούμενο ταξίδι στο Ιράν, ότι βρήκα μία αυθεντικότητα και μία ανθρωπιά που σπανίζει πια στη σημερινή Ελλάδα. Οι Κούρδοι αγαπούν πολύ τη χώρα τους και θέλουν να προοδεύει. Οι Κούρδοι αγαπούν και στηρίζουν έμπρακτα την οικογένειά τους. «Όταν βρισκόμουν σε πολύ δύσκολη κατάσταση τα αδέρφια μου αγόρασαν για μένα ένα σπίτι», μου είπε ο Amir. Οι Κούρδοι είναι εξαιρετικά φιλόξενοι. Δεν είναι μόνο ότι μας κερνούσαν σε κάθε ευκαιρία, δεν είναι ότι μας είδαν δώσει δικό τους οδηγό συνεχώς. Είναι η φιλική συμπεριφορά τους, είναι τα λόγια τους. «Είστε φίλοι μας και τώρα έχετε και μία οικογένεια στο Κουρδιστάν», ήταν τα συγκινητικά λόγια του Karwan.

Για κοιτάξτε γύρω σας. Για κοιτάξτε μέσα σας. Μήπως δεν υπάρχουν πια όλα αυτά στην Ελλάδα του σήμερα;

Αφιερωμένο στους συνοδοιπόρους μου Pedro, Mario, Antonio και Γιάννη.

Ευχαριστώ τους Mohammed, Karwan και Amir για την έμπνευση και όλους τους Κούρδους φίλους μας για τη φιλοξενία.

Traveling to universities of Iraqi Kurdistan: Developing competences in digital learning

Traveling to universities in Kurdistan, in northern Iraq, was very interesting for the members of the European universities that were invited to conduct seminars about digital learning in April 2019. In the framework of the OPATEL project, representatives of the University of Patras, Greece, and ISAPB (Instituto Superior de Superior Brandão) from Portugal, met colleagues from 6 Iraqi and Iranian universities in the cities of Erbil and Duhok in Kurdistan. During the 4th OPATEL seminar the participants shared experiences and exchanged views about the past, the present and the future of e-learning.

The training sessions were held at Salahaddin University in Erbil, the mother university of Iraqi Kurdistan, and at two institutions in the city of Duhok, the University of Duhok and the Duhok Polytechnic University. The city of Erbil, which is the capital of the Iraqi Kurdistan Autonomous Region, known in ancient history as Arbela, is famous for the Battle of Gaugamela between Alexander the Great and Darius III of Persia in 331 BC. Erbil, with its impressive citadel, is one of the oldest continuously inhabited areas in the world.

Duhok, a beautiful city in northern Kurdistan, is encircled by mountains along the Tigris river. Duhok, which is located about 45 Km north of Mosul and about 70 Km south of the borders with Turkey, has received many refugees, mainly from Syria. The region is fully controlled by the Kurdistan Regional Government and is an oasis of security in this difficult area of ​​Mesopotamia.

The Iraqi Kurdistan universities, through their participation in the OPATEL project, have absorbed the experiences transferred and have made excellent progress in developing digital learning services. But what it’s worth mentioning is the patriotism and sense of hospitality of the Kurds. “You are our friends and now you have a family in Kurdistan,” were the touching words of our Kurdish colleagues.

The OPATEL project is funded by the EU Erasmus+ program, with coordinator the Leipzig University of Applied Sciences. The University of Patras (UPAT) research team is coordinated by Dr Nikos Karacapilidis, Professor at the Department of Mechanical and Aeronautical Engineering. UPAT was represented in the seminar at Iraqi Kurdistan by Dr Victoria Daskalou, who gave the presentation entitled “Sharing experiences of blended learning in higher education” and by Dr Ioannis Gialelis who presented experiences of e-learning by the Engineering School.

During the visit at Kurdistan, the UPAT team met and discussed with Mr Efthymios Costopoulos, the first Consul General of Greece in Erbil. Mr Costopoulos, in addition to his role at the political level, works systematically for the peaceful coexistence of ethnicities in Kurdistan and for the religious and cultural pluralism of the region. A small article about the meeting with Mr Costopoulos can be found in Greek here.